İshal
- Her zamankinden daha fazla sayıda ve sulu kıvamda kaka ishal olarak kabul edilir.
- İshale bulantı, kusma, ateş, karın ağrısı, iştahsızlık, halsizlik eşlik edebilir.
- Önce kusma, ardından ishal ya da aynı anda kusma ve ishal şeklinde ortaya çıkabilir.
- Hastalık genellikle mikrop ile bulaşmış yiyeceklerin,içeceklerin alınması,ya da kirli ellerin ağza götürülmesi ile oluşur.
- İki haftaya kadar süren ishallere akut,
- 2 haftadan fazla süren ishallere ise uzamış ya da kronik ishal adı verilir.
- İshal çocuğun yaşı,
Bağışıklık sistemi,
Alınan mikrop türü,
Anne sütünün varlığı gibi faktörlere bağlı olarak farklı seyir gösterebilir.
İshal ile beraber;
- Yüksek ateş
- Kakada kan, sümüksü görünüm, kötü koku varsa,
- Ağızdan sıvı alımı yeterli değil ya da her aldığını kusuyorsa
- İshal 3 gün içinde düzelmiyorsa
- Kilo kaybı
- Sıvı kaybı belirtileri varsa, hekim tarafından muayene edilmelidir.
Sıvı kaybı kriterleri
- Bebeklerde gözlerin ve bıngıldağın çökük olması
- Dil,dudak ve ağzın kuru olması
- Halsizlik,huzursuzluk,uykuya eğilim
- İdrar miktarının azalması
- Turgorun azalması(karın derisinin çekilip bırakılması durumunda,derinin eski haline yavaş dönmesi,esnekliğinin azalması)
TEDAVİ
İshalde ilaç kullanımı
- Antibiyotik : İshal vakalarının büyük çoğunluğu virüslere bağlıdır.
- Antibiyotikler virüslere etki etmediğinden antibiyotiklere ihtiyaç yoktur.
- Gereksiz antibiyotik kullanımı ishali artırabilir, hekim önerisi yok ise kullanılmamalıdır.
- ORS sıvısı: Sıvı ve tuz kaybını karşılamak amacıyla eczaneden satın alınabilen su ile hazırlanan karışımlardır.
- Her sulu kaka yaptıktan sonra 2 yaşından küçüklere bir çay bardağı,2 yaşından büyüklere ise bir su bardağı ORS sıvısı verilebilir.
- Ancak damak tadı gelişen çocuklar almakta zorlanabilirler, bu konuda ısrarcı olunmamalıdır.
- Probiyotikler : Mikrobik dengesi bozulan bağırsaklar için S.Boulardii,L.Acidophilus ve B.Bifidum içeren tozlar verilebilir.
- Çinko : 6 aydan küçüklere 10mg/gün,6 aydan büyüklere 20mg/gün 10-14 gün verilir.
- İshal kesici ilaçlar: İshal kesici ilaçların tedavide yeri yoktur, verilmemelidir.
- Antiparaziter ilaçlar: Gaita analizinde parazit saptanırsa ya da klinik olarak düşünülürse kullanılır.
İshal diyeti
- BOL SIVI (su,ayran,açık çay,çorbalar olabilir)
- Yoğurt,beyaz peynir
- Patates püresi,pirinç lapası
- Haşlanmış et, ızgara köfte
- Haşlanmış yumurta
- Az yağlı pirinç pilavı veya makarna
- Elma,havuç,şeftali,muz
- Sulandırılmış ve tatlandırılmamış süt
İshalde kaçınılan gıdalar
- Şekerli ve çok yağlı yiyeceklerden kaçınılır.
- Pasta, çikolata, kuruyemiş geçici olarak önerilmez.
- Hazır meyve suları ve kolalı içeceklerden uzak tutulur.
İshalde tetkik
- Kaka kanlı ya da sümüksü ise,
- Yüksek ateş varsa,
- Sıvı kaybı belirtileri varsa,
- İshal 3 günden fazla sürmüş ise gaita analizi ile beraber bir takım tetkikler gerekebilir.
İshal aşısı
- Ağır ishalin,hastanede tedavi edilmesi gereken ishal vakarının en sık nedeni rotavirüslerdir.
- Rotavirüslarına karşı aşı geliştirilmiş olup aşılamanın 6-8.aya kadar tamamlanması gerekmektedir.
İshalde önemli olan,
çocuğun aç bırakılmadan bir an evvel beslenmeye başlanması,kaybedilen suyu ve tuzu yerine koymaktır.
Çok katı bir diyet uygulanmamalıdır.