Kabızlık

• Kabızlık,sert kıvamda ,ağrılı,zorlanarak,alışılmış sayıdan daha az dışkı yapılmasıdır.
• Kabızlığın %95 nedeni  fonksiyonel kabızlıktır.
• Yani altta yatan organik bir neden,hastalık bulunmamaktadır.

Kabızlığa yaklaşım ve Tedavi      

• Tedavi öncesi kabızlığı olan çocuk organik nedenler açısından değerlendirilir.
• 8 haftayı aşmayan kabızlıklar, akut kabızlık olarak değerlendirilir.
• Akut kabızlıklarda genellikle bağırsakların boşaltılması ve diyet ile olumlu sonuç alınır.
• 8 haftayı aşan kabızlık durumları ise kronik kabızlık olarak adlandırılır.
• Kronik kabızlığın tedavisi aylarca sürebilir.
  Tedavi başlıca 3 aşamada yürütülür.
  1-   İlk olarak dışkı ile dolmuş bağırsaklar boşaltılır.
• Bu amaçla ağızdan boşaltıcı şuruplar ya da makattan boşaltıcı lavmanlar uygulanır.
• Ağızdan şurup tercih edilmişse, etkisi 3-6 gün içinde oluşur.
  2-   İkinci olarak yeniden dışkı birikiminin önlenmesi, dışkının yumuşak kıvamda olması açısından tıbbi tedavi uygulanır.
• Günde bir kez yumuşak dışkı yapıncaya kadar ilaç kullanımı sürdürülür.
• Gerçek anlamda bir gün süre ile ishal oluşturulur.
• Çocuk için en etkili minimum doz saptanır.
• Önerilen ilaçlar en az 4-6 ay süre ile kullanılır.
• İlacın kesilmesi planlandığında lifli gıda alımı artırılır.
  3-   Diyet

• Anal fissürü (makat çıkışında çatlaklar) olan çocuklarda ağrılı dışkı yapma mevcuttur.
• Ağrıyı unutturmak amacıyla lokal ağrı kesici (anestol) merhemlerin günde 2 kez kullanılması önerilir.
• Başarılı lokal tedavi yapılmazsa dışkı tutma alışkanlığı sürebilir.
• Anal fissürü ya da dışkı yaparken kanaması olan çocuklara günde 2 kez ılık suya oturtma egzersizleri uygulanır.
• Dışkı yapma refleksi için günde 3 kez yemeklerden yarım saat sonra 5-10 dakika süre ile klozete oturtulup,ıkındırılır.
• Tutma davranışı oluşturduğundan çocuğun yanında kabızlık konusu konuşulmamalıdır.
• Uzun süreli televizyon izlenmesi, hareketsizlik kabızlık oluşumunu kolaylaştırır.
• Aspirasyon pnömonisi (zatürre) riskinden ötürü, çocuklara özellikle bebeklere direkt zeytinyağı içirilmemelidir.
• Aile içi huzursuzluk,anne-baba ayrılığı,ev taşıma,yeni kardeş,titiz anne vb.stress faktörleri  kabızlığa neden olabilir.

Diyet

• Bol su içirilir.
• Lifli gıdalar,posa içeriği yüksek besinler tercih edilir.
• Prebiyotikli,probiyotikli besin alımı artırılır.
• Posa olarak bilinen lifler,besinlerin sindirilmeden,değişikliğe uğramadan mide,ince ve kalın bağırsaklardan geçen bölümleridir.
• Lifler,besinlerin bağırsaklardan akması için süpürge gibi görev yaparlar.
• Lifler en çok meyve ve sebzelerin içinde bulunurlar.
• Meyve sularında lif bulunmamaktadır.
• Bu nedenle meyvelerin kendileri özellikle uygun meyveler kabuğu ile yenilmelidir.
• Meyvelerden armut,kivi, portakal,hurma, kuru kayısı kuru erik liften zengin meyvelerdir.
• Sebzelerden ise özellikle fasulye,bezelye,ıspanak,pırasa,bamya tercih edilmeli,
• Çocukların çok sevdiği patates,havuç tamamen kesilmemeli ama miktarı azaltılmalıdır.
• Süt ürünleri,et,balık,tavuk lif içermemektedir.
• İçindeki kalsiyum nedeniyle kabızlık yapan süt ve sütlü ürünlerin çocukların diyetinden çıkarılması gerekli değildir,
• Ancak aşırı süt tüketen çocukların içtiği süt miktarı azaltılmalı,
• Günlük süt 500ml’i aşmamalı,
• Süt miktarı hesaplanırken tüketilen peynir,yoğurt miktarları da hesaplanmalıdır.
• Haftada 5 gün öğünde sebze bulunmasına dikkat edilmelidir.
• Lifler,kabızlığı çözdüğü gibi bağırsaklarla ilgili sağlık sorunlarını da azaltırlar.
• Besinlerin lif yapısını bozduklarından mikser,blender kullanılmamalıdır.
• Lifsiz besinler çabuk sindirilip,kalın bağırsakta hacim oluşturmadığından tuvalet ihtiyacını azaltır,dolayısıyla kabızlığa yol açarlar.
• Et,makarna,pilav,beyaz ekmek,unlu ürünler,çikolata,kahve,çay,muz,havuç,kola, dondurma, puding,süt,yoğurt,rafine ve işlenmiş gıdalar (pizza,hamburger,patates cipsi,konserve gibi hazır gıdalar hazırlanırken sindirime yardımcı olan liflerin çoğunluğu çıkarılmaktadır) kabızlığı kolaylaştırmaktadır.