Cistus Incanus Bitki Özü

• Pembe laden olarak da bilinen Cistus Incanus Akdeniz’den Kafkaslara kadar uzanan geniş bir bölgede bulunmaktadır.
   

•   Bu bitkinin özünün influenza A virusuna karşı antiviral etkinliği gösterilmiştir.
• Cistus bitkisel polifenol bileşikleri içermektedir.
• Polifenoller antibakteriyel,antifungal,anti-inflamatuvar ve antioksidan etki göstermektedir.
• Polifenoller insan ve bitki diyetinde büyük oranda bulunan bir grup kimyasal bileşikten oluşmaktadır.
• Günlük diyette alınan toplam miktar yaklaşık 1gr kadardır.
• Bitki kaynaklı polifenoller güçlü antioksidan etkileriyle insan sağlığına oldukça katkı sağlamaktadır.
• ÜSYE(üst solunum yolu enfeksiyonu) dünyada en yaygın hastalıktır.
• ÜSYE’nin en sık  etkeni viruslardır.
• Cistus bileşiklerinin ÜSYE olan hastalarda bulguların şiddetini ve ortalama süresini azalttığı gösterilmiştir.
• Cistus Incanus etkinliği hakkında çalışmalar oldukça azdır.
• Cistus özünün antiviral ve antibakteriyel etkinliğini göstermede miktar,tedavi başlama zamanı ve süresi ile ilgili olarak çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Somer.A,Sütçü.M.Cistus Incanus Bitki Özünün Anti-Enfektif Özellikleri.Klinik Tıp Pediatri Dergisi.Cilt:9Sayı:1(1 Ocak-Şubat 2017)

Kist Hidatik

• Kist Hidatik,hayvanlardan insanlara geçen bir hastalıktır.
• Ekinokok adındaki parazitin larvaları hastalığa neden olur.
• Ekinokoklar,köpek,kedi,kurt,tilki gibi hayvanların bağırsaklarında yaşarlar.
• Ekinokokların 4 türünden 3’ü insanlarda hastalık yapar.
  1- E.Granulosus (kist hidatik)
  2- E.Multiokularis (alveolar kistik hastalık)
  3- E.Vogeli (nadiren hastalık yapar)
  4- E.Oligarthrus
• Ekinokok için insanlar ara konaktır.
• Enfeksiyon, köpeklere enfekte koyun sığır gibi hayvanların iç organlarını yemesiyle bulaşır.
• İnsanlara ise parazit,toprak,su ve köpeğin dışkısı ile bulaşmış yiyecek yoluyla geçer..
• İnsandan insana bulaş olmamaktadır.
• Hem alveolar hem de kistik ekinokokkoz ciddi ve kronik seyir gösterir.
• Yetersiz veya uygun olmayan tedavi sonucunda mortaliteye dahi neden olabilir.

Klinik

• Genellikle yavaş büyüyen kitle etkisi yaratır.
• Semptomlar tutulan organa yerleşen kistlerin büyüklük ve yerleşimine,yakın dokuya basısına ve rüptür veya
  sekonder enfeksiyon gibi komplikasyonlarının gelişimine bağlı olarak değişir.
• Kistlerin çoğu asemptomatiktir,sponran gerileyebilir.
• Belirti veren kistlerin çoğu 5cm’den büyüktür.
• Karaciğer kistleri karın ağrısı,sarılık ve hepatomegali,akciğer kistleri öksürük,hemoptizi yapabilir.

Tanı

• Hem alveolar hem de kistik ekinokokozun erken tanısı,tedavi cevabı ve izlemi açısından büyük önem taşır.
• Çoğu vaka erken dönemde asemptomatiktir.

Tedavi

• 3 tedavi yöntemi uygulanmaktadır.
  1- Cerrahi tedavi
  2- Medikal tedavi
  3- PAIR uygulaması
• Cerrahi tedavi
  
• Kist intakt ise cerrahi tedavi  ile tam iyileşme sağlanabilir.
• Hepatik kistler büyük ise(>10cm),sekonder enfekte olduğunda veya beyin,akciğer,böbrek gibi
  organlarda yerleşmiş olan kistlerde cerrahi tedavi öncelikle tercih edilir.
• Medikal tedavi
  
• Medikal tedavide Benzimidazol bileşikleri ve Praziquantel kullanılır.
• Benzimidazol bileşikleri ile vakaların 1/3’ünde tam iyileşme,
• Vakaların %30-50’sinde ise kist boyunda belirgin gerileme gözlenmiştir.
• Benzimidazol bileşikleri
  – Albendazol 10-15mg/kg/g
  – Mebendazol 40-50mg/kg/g
• Etkinlik açısından iki ilaç arasında farklılık görülmemekle beraber,intestinal emilim ve kist içine penetrasyonu gibi
  özelliklerinin daha iyi olması nedeni ile albendazol öncelikli tercih edilmektedir.
• Minimum tedavi süresi 3 aydır.
• Yan etkiler (nötropeni,karaciğer toksisitesi,alopesi) ilaç kesildiğinde geri dönüşümlüdür.
• Gebelik,kronik hepatik hastalık ve kemik iliği depresyonu kemoterapi için kontrendikedir.
• Praziquantel izokinolon türevidir.Parazitin kaslarını spastik paralizi yaparak etki eder.
• Dozu 40-60mg/kg/gündür.
• Albendazol ile beraber kullanıldığında daha etkilidir.
• Albendazol ile beraber preoperatif kullanılabilir.
• Bulantı,kusma,karın ağrısı,ateş,ürtiker gibi yan etkiler görülebilir.
• Kullanılan ilaçların dozu,kullanım şekli ve kullanım süresi ile ilgili bir protokol yoktur.
• İlacın etkisi kişiden kişiye değişebilmektedir.
• Bu nedenle her hasta ayrı olarak ele alınmalı,düzelme hızı,ilaçların yan etkileri takip edilmelidir.
• PAIR tekniği (Ponksiyon – Aspirasyon – İnjeksiyon – Reaspirasyon)
• Cerrahi uygulanamayan,cerrahiyi reddeden hastalarda karaciğer,abdominal kavite,dalak,böbrek,kemik yerleşimli solid veya multipl kistlerde PAIR uygulanabilir. Kistlerin biliyer sistemle ilişkisi varsa,bu yöntem uygulanamaz. Akciğerkist hidatiği için uygulaması sık komplikasyon gelişmesi nedeni ile önerilmemektedir.
• İlk olarak Seldinger 18G ile lezyona girilir. Kist sıvısının yaklaşık % 25-35’i aspire edilir. Kaviteye aspire edilen kist volümünün % 5-10’ dan az hipertonik saline ( % 15-20 NaCl ) 5 dk içinde hipertonik saline canlı proskoleksleri öldürür. Endokistin perikistten ayrılması için beklenir. Bu ayrılma yaklaşık 10 dk alır. Gerekirse ayrılmayı sağlamak için hipertonik saline miktarı artırılabilir. US ile ayrılma gösterildikten sonra tüm sıvı kaviteden reaspire edilir.
• Sonuç olarak kist hidatik hastalığında standart bir tedavi bulunmamaktadır.
• İlaç tedavisi komplike olmayan kistlerde veya vital organ dışı yerleşimlerde iyi tolere edilmektedir.
• Cerrahi tedavi ile rekürrens oranı fazladır.
• PAIR uygulaması seçilmiş bazı vakalar içi alternatifdir.
• Tedavi her hastanın özellikleri göz öüne alarak düzenlenmelidir.

Önlemler

• El yıkama ve hijyen kurallarına uyumun sağlanması
• Endemik bölgelerde köpekle temastan kaçınma
• Köpek ve tilki dışkısı ile temasın engellenmesi
• Köpeklerin arekolin hidrobromid ile veya prazikuantel ile tedavisi
• Köpeklere prazikuantel emdirilmiş tuzak kurulması
• Köpeklerin etrafa dışkılamaları halinde dışkıların poşete konulup, sonra çöpe atılması
• Özellikle kurban bayramlarında yapılan kesimler sonrasında kistli sakatatların gömülmesi, köpeklere verilmemesi
• Kamp bölgelerinde suların kaynatılarak içilmesi
• Mezbahaların kontrolü

Başaranoğu S,TKara A.Ekinokokkoz ;Kist Hidatik.Klinik Tıp Pediatri.Cilt:8Sayı:4 Temmuz-Ağustos 2016
Doğru Ü.Kist hidatik.Güncel Pediatri.http://www.guncelpediatri.com/makale_534/Kist-Hidatik(19 Ekim 2016)
http://edirne.hsm.saglik.gov.tr/hsm/kist-hidatik-hastaligindan-korunmak-icin-alinacak-onlemler/

Bruselloz
Çocukluk Çağında Bruselloz

• Bruselloz,Malta humması ya da Akdeniz humması olarak da adlandırılır.
• Bruselloz,birçok organ ve dokuya tutabilen sistemik bir enfeksiyondur.
• Tüm dünyada yaygın olarak görülmektedir.
• Ülkemizde endemik olarak görülür.
• En sık Güneydoğu,Doğu ve İç Anadolu bölgelerinde görülmektedir.
• Brusella ısıya çok hassas,dış ortama dayanıklı bir bakteridir.
• Isı ve pastörizasyona hassastır.
  – 60°C’de 10 dk’da ölür.
  – 80-85°C’de 1-2 dk’da ölür.
• Dış ortama dayanıklıdır.
  – Suda ve toprakta 10 hafta
  – Gübrede 2 yıl
  – Hayvan fetüsünde 75 gün
• Gıdalarda uzun süre kalır.
  – Tuzsuz taze peynirde 6 aydan uzun
  – %10 tuzlu salamura peynirde 45 gün
  – %17 tuzlu salamura peynirde 1 ay
  – Tereyağında 4 ay
  – Dondurmada 30 gün
         

• İnsanlarda en sık hastalığa neden olan Brusella türleri 
  – B.Melitensis (koyun,keçi,deve)
  – B.Abortus (sığır)
  – B.Suis (domuz)
  – B.Canis (köpek)
• Tüm dünyada en sık görülen tür B.Melitensis’tir.
• Hastalığın  insanlara geçişi 
  – Süt ve süt ürünleri
  – Et
  – Direkt temas: Kırsal kesimde yaşam,hayvanlarla yakın temas (meslek hastalığı)
  – Nadir bulaş yolları : Transplasental,anne sütü,kan ve doku nakli
• İnkübasyon süresi 1-4 haftadır.(birkaç hafta – birkaç ay)

Klinik bulgular

• Hastalığın klinik bulguları çok çeşitlidir.
• Asemptomatik enfeksiyondan ağır bir klinik tabloya kadar değişebilir.
• Bu durum hastanın immunitesine,Brusella türüne,aldığı mikroorganizma miktarına göre değişmektedir.
• B.Abortus daha hafif bir hastalığa yol açarken,B.Melitensis ile bulgular daha belirgindir.
• En sık görülen klinik bulgular
  – Ateş (ondülan olabilir)
  – Halsizlik
  – İştahsızlık
  – Gece terlemesi
  – Eklem ağrısı veya artrit
  – Hepatosplenomegali
• Ek olarak
  – Karın ağrısı,kusma ,ishal
  – Kas ağrısı
  – Baş ağrısı
  – Kilo kaybı
  – Yaygın lenfadenopati görülebilir.
  Ateş : Bruselloz için tipik olan ondülan ateş pek sık gözlenmemektedir.
  Daha çok öğleden sonra gözlenen remittan ve intermittan ateş görülür.
  Ondülan ateş : Ateş genellikle öğleden sonraları yükselir.Üşüme titreme ile 38-39C’ye kadar çıkar.
  Hergün 0.5 derecelik artışla 40-41C’ye kadar yükselir.Gece yarısından sonra bol terleme ile düşer.
  Ateş bazen 7-10 gün bu şeklide devam eder ve ilerleyen günlerde normale döner.
  3-5 günlük ateşsiz dönemden sonra başlangıçta olduğu gibi yine yükselir.
  Ondülan ateş durumunda hasta Brusella ve Hodgkin Lenfoma açısından değerlendirilir.
  Osteoartiküler tutulum
  – Artralji (%25-70)
  – Artrit (%10-40)
  Tek eklem tutulumu (%70) (diz, kalça, ayak bileği)
  İki ve daha fazla eklem tutulumu (%30)
  Sakroileit ve spondilit çocuklarda az / adolesan da daha sık
  – Nadiren uzun kemik osteomiyeliti
  Nörolojik tutulum
  Daha çok menejit,ensefalit olarak kendini gösteren nörobruselloz en ciddi komplikasyonudur.
  Miyelit-radikkulonörit,beyin apsesi,epidural apse,granulom diğer olası tutulum şekilleridir.
  Gastrointestinal sistem tutulumu
  Karaciğer genelde etkilenir.
  Ancak karaciğer fonksiyon testleri bozulsa da,hepatit ve gastrointestinal sistem organlarının tutulumu nadirdir.
  Genitoüriner sistem komplikasyonu olarak genelde epididimoorşit bildirilmiştir.
  Akciğer tutulumunda ise öksürük,lober pnömoni,akciğer nodülleri,plevral efüzyon ve ampiyem görülebilir.
  Kardiyovaskuler sistemde endokardit,miyokardit,perikardit,aort ve beyin damarlarında anevrizmalara neden olabilir.
  Hematolojik tutulum olarak anemi,lökopeni,trombositopeni,sekonder hemofagositik sendrom görülebilir.

 Tanı

• Riskli temas öyküsü
• Klinik bulgular
• Rutin laboratuvar testleri
• Spesifik laboratuvar testleri

Laboratuvar
Rutin testler

• Tam kan sayımı
  – Anemi (%28-55)
  – Lökopeni (%25-50)
  – Lökositoz (%7-20)
  – Trombositopeni (%10-35)
  – Pansitopeni
• Karaciğer fonksiyon testleri
  – AST/ALT yüksekliği (%30-45)
• Akut faz reaktanları
  – Sedimentasyon yüksekliği (%50-90)
  – CRP yüksekliği (%60-80)

Spesifik testler

• Kültür
  – Kan : Ateşli dönemde ve birden fazla kültür alınması önerilir.
  – Kemik iliği
  – Vücut sıvıları
  – Doku
• Seroloji
  Serolojik testler brusellaya karşı oluşan antikorların saptanmasına dayalı incelemelerdir.
  Hastalık başından itibaren lipopolisakkrite ve diğer hücre duvarı ürünlerine karşı önce IgM daha sonra IgG antikorları oluşur.
  IgM antikorları bir hatta 2 yıla kadar pozitif kalabilir.
  Tedavi ile antikor yanıtı azalır, ancak tedavi olup iyileşmiş ve hiçbir klinik belirti göstermeyen hastalarda bile uzun süreyle serolojik testler pozitif kalamaya devam edebilir.
  Bu durum serolojik testlerin tedavi yanıtını ve relaps durumunu değerlendirmede yetersiz kalmasına neden olmaktadır.
• Rose-Bengal testi
  5-10 dakikada sonuç verir.
  Akut brusellozun tanısında tarama testidir.
  Tanıda kullanılmaz.
• Standart tüp aglütinasyonu (STA,Wright)
  En yaygın kullanılan testtir.
  Brusellaya karşı oluşan IgM, IgG ve IgA tipi antikorları saptanır.
  24 saatte sonuçlanır.
  Yalancı pozitiflilik ve yalancı negatiflilik durumları vardır.
  Pozitiflik : ≥ 1/160
  Nörobruselloz : BOS’ta: ≥ 1/20
• Coombs brusella testi
  İnhibitör antikorları ortaya koymak için uygulanır.
  IgG ve IgA tipi antikorları saptar
  Pozitiflik: ≥1/160
• ELİSA
  IgM, IgG ve IgA antikorlarını ayrı ayrı ölçebilir.
  Kronik, komplike, fokal brusella ve nörobrusellozda en ideal tanı testidir.
  Tedavi yanıtını izlemede ve relapsı belirleme de diğer serolojik testleregöre daha iyi bir metodudur
• Brusellacapt testi
  IgG ve IgA tipi antikorları ölçer
  Coombs’ testinin tek aşamalı biçimi.
  Tanısal değeri Coombs’ testine yakındır ve Coombs’ testine alternatif olarak kullanılabilir.
• PCR
  Sensitivitesi %50-100
  Spesifitesi %60-98 arasında değişmektedir.

Tedavi

• Rutin olarak brusella bakterisi için antibiyogram yapılması önerilmemektedir.
• Tedavide kullanılan antibiyotikler
  – Doksisiklin,Tetrasiklin
  – Trimetoprim-Sulfametaksaksasol (TMP-SMX)
  – Rifampisin
  – Aminoglikozid : Streptomisin ve Gentamisin
  – Kinolonlar (Siprofloksasin,Oflaksasin,Levofloksasin)
  – Seftriakson : Sadece nörobrusellozda ve majör ilaçlarla kombine (erişkinde)

Tedavide genel ilkeler

• Tek ilaçla tedavi ve kısa süreli ilaç tedavileri sıklıkla iyi tedavi yanıtı oluşturmaz.
  – Kombine tedavi
  – Uzun süreli tedavi uygulanmalıdır.
• Rifampisine karşı direnç gelişme potansiyeli olduğundan bu ilacın tek başına kullanılması önerilmez.
• Komplike seyreden olgularda ek olarak cerrahi tedavide gerekli olabilir.

Tedavi yanıtının değerlendirilmesi

• Klinik
• Gerekirse kültür tekrarı
• Gerekirse seroloji tekrarı ???
• Gerekirse radyolojik inceleme
• Nörobrusellozda BOS incelemesi

Relaps değerlendirilmesi

• Tedavi sonrası 6 ay süreyle izlenir.
• Relapslar sıklıkla ilk3-6 ayda gelişir.
• Çocuklarda relaps oranı %4-5’tir.

Relaps tanısı

• Klinik bulgular
• Kültür
• Seroloji (ELİSA daha uygun)
• Gerekirse radyolojik inceleme

Relap tedavisi

• Genellikle aynı tedavi bir kez daha tekrarlanır.
• Aminoglikozidli bir kombinasyonun kullanılması önerilir.
• Tedavi süresi 8 haftaya uzatılabilir.
• Gerekli vakalarda üçlü tedavi kullanılabilir.

Ayırıcı Tanı

• Salmonella, tifo
• Tuberküloz atipik mikobakteri enfeksiyonları
• Sıtma
• İnfeksiyoz mononükleoz (tıklayınız …)
• Leptospiroz
• Viral hepatitler
• Q ateşi
• Tularemi
• Kedi tırmığı hastalığı (tıklayınız …)
• İnfektif endokardit
• Kollajen doku hastalıkları
• Kawasaki hastalığı (tıklayınız …)
• Malign hastalıklar

İnce,E.Brusella Tanı ve Tedavi.http://file.abstractagent.com/2013millipediatri/pdf/ERDAL%20INCE.pdf(19.10.2016)
Kara,S.S.Çocukluk Çağında Bruselloz.Klinik Tıp Pediatri Dergisi(Temmuz – Ağustos 2016).Cilt:8Sayı:4. (19.10.2016)

Çocuklarda Kulak Ağrıları (Otalji)

• Kulak ağrısı (otalji) çocuklarda sık görülen bir yakınmadır.
• Kulak ağrıları kulak hastalıklarından ya da kulağa komşu bölgelerin hastalıklarından ortaya çıkabilir.
• Kulak ağrısının birçok sebebi vardır.Bunun da nedeni kulağın duysal uyarısının zenginliğidir.
• Kulak ağrısının nedeni sıklıkla kulak kaynaklıdır.Bu durum primer otalji olarak adlandırılır.
• Kulak kaynaklı olmayan ağrılar ise,refere otalji ya da sekonder otalji olarak adlandırılır.
• Kulak kaynaklı ağrılarda çoğunlukla anormal bir kulak muayene bulgusu saptanır.
• Sekonder otaljilerde ise kulak muayenesi normaldir.
• Kulak ağrılarının %50’si sekonder otaljidir.
• Sekonder otaljiler oral,orofarengeal,larengeal,dentoalvelolar,sinonazal ve kas-iskelet sistemi kaynaklı olabilmektedir.
  

Kulak kaynaklı kulak ağrıları

• Kulak birçok sensorinöral inervasyona sahiptir.
• Dış kulak ve orta kulak yapıları değişik kraniyal sinirlerden sensoriyal lifler alır.
• Bunlar V (trigeminal),VII (fasiyal),IX (glossofarengeal),X (vagus) ve C2-C3 servikal sinirlerdir.
• Bu sinirler baş,boyun ve göğüste uzun bir seyre sahiptirler.
• Bu nedenle birçok hastalıkta kulak ağrısı yakınması olabilmektedir.

Dış kulak kaynaklı ağrılar

• Follikülit
• Eksternal otit
• Otomikozis
• Dış kulak yolunda yabancı cisim (böcek,silgi,çekirdek,boncuk vb.)
• Buşon (kulak kiri)
• Herpes Zoster Oticus
• Kulak kepçesinin donması
• Akut mirinjit
• Zar ve dış kulak yolu travmaları (çarpma,darbe,kulak kaşıma vb.)
• Dış kulak yolu tümörleri

Orta kulak kaynaklı ağrılar

• Akut otitis media
• Efüzyonlu otitis media
• Mastoidit
• Barotravma
• Travmatik kulak zarı perforasyonu
• Östaki tüpü obstrüksiyonları
• Tümörler

İç kulak kaynaklı ağrılar

• İç kulak yapıları ağrı lifleri olmayan VIII. kraniyal sinir(vestibulokoklear) tarafından inerve edilir.
• Bu nedenle iç kulak hastalıklarının çoğunda ağrı olmaz.
        

Kulak ağrısına neden olan kulak dışı başlıca nedenler

• Süt dişleri ve kalıcı dişlerin çıkması sırasında
• Diş çürükleri
• Kabakulak
• Kulak arkası lenf bezlerinin iltihabı
• Adenoidit ve tonsillit
• Adenoidektomi ve tonsillektomi sonrası
• Farenjit
• Larenjit
• Boyun apseleri
• Sinüzit ve diğer nazal nedenler

Babakurban,S.T.Aydın,E.Çocuklarda kulak ağrıları.Klinik Tıp Pediatri Dergisi.Cilt:8 Sayı:1 Ocak-Şubat 2016(4 Mart 2016)

Tiroglossal Kanal Kisti

• Tiroglossal kanal kisti çocuklarda en sık görülen konjenital boyun kitlesidir.
• Genellikle 2-10 yaş civarında bulgu verirler.
• Ancak tiroglossal kanal kisti erişkinlerde de sık görülür.
      
• Tiroglossal duktus kisti, fetüste tiroidin dil kökünden boyundaki yerine inmesi esnasında
  tiroglossal duktustaki kısmi veya tam obliterasyon eksikliği sonucunda oluşur.
• Foramen çekumdan sternuma kadar olan bölgede herhangi bir lokalizasyonda görülebilir.
• %70 hyoid kemik üzerinde,%20 submental,nadiren suprasternal,linguala,lateral yerleşim gösterir.
• Maligninleşme nadirdir.
• Ağrısız, hareketli, düzgün yüzeyli, yumuşak, bir kitle olarak kendini gösterir.
• Enfekte olursa ağrı, yutma güçlüğü ve ciltte hiperemi,fistül görülebilir.

Tanı

• Tanıda, dilin dışarı çıkartılması ve yutma esnasında kitlenin hareketi patognomoniktir.
• Utrasonografi veya BT, kistin niteliği ve komşulukları hakkında bilgi verir.
• Sintigrafi ile tiroid dokusu saptanır.
• Boyundaki kitle aberan tiroid dokusu olabileceğinden normal tiroid dokusu gelişmemiş olabilir.
• Bu nedenle tiroid sintigrafisi ile  normal pozisyonda ve yapıda tiroid bezi görülür.
• Hastadaki tek tiroid dokusu burası olabilir ve cerrahi sonrası hasta tiroidsiz kalabilir
• Görüntüleme yöntemleri boyutlarını ve çevre dokularla komşuluğunu belirlemede önemlidir.

Ayırıcı tanı

• Dermoid kist
• Epidermoid kist
• Brankiyal kist
• Tiroid piramidal lob hiperplazisi ve kistleri,
• Lipom
• Ektopik tiroid dokusu
• Lenfadenopati
• Sebase kistler
• Hamartoma
• Teratoma

Tedavi

• Cerrahi tedavi uygulanır.

Coşkun,G.Uyar,Y.Kuzdere,M.Yıldırım,G.Saltürk,Z.İntralarengeal Uzanım Gösteren Tiroglossal Kanal Kisti.Okmeydanı Tıp Dergisi 27(3):170-173, 2011(01.Mart.2013)

Koza Stratejisi

• Koza stratejisi bebekleri korumak için bebekle teması olan kişilerin (anne,baba,kardeş, bakıcı ve diğer ev halkı) aşılanmasıdır.
• İlk 3 boğmaca aşısı tamamlanıncaya kadar bebekler korumasızdır.
• Küçük bebeklerde görülen boğmacanın kaynağı:
  %25 anneler
  %75 ev halkı
  %20 kardeşleridir.

• Bu amaçla yenidoğanların ve aşıları tamamlanmamış süt çocuklarının çevresindekilere Tdap aşısının uygulanması önerilmektedir.
• Bu aşının özellikle bebek doğmadan önce bebekle temas edecek bireylere uygulanması en uygun yöntemdir.
• Tdap aşısı içeriği:Tetanoz,erişkin tip difteri ve erişkin tip aselüler boğmaca aşısı
• Tdap aşısı(Adacel.Boostrix) 10-64 yaş arasında tek doz IM uygulanır.
• Lokal istenmeyen etkilerdeki artış nedeniyle olabilirse,dT dozundan 2 yıl sonra bir doz önerilmektedir.

Koza uygulaması(27 Ocak 2012)www.sosyalpediatri.org.tr/index.php?option…id…koza..(11 Temmuz 2014)
Beyazova,U.Koza stratejisi Tdab aşılaması.http:// orion.pleksus.com.tr/ puader/v2/files/file/pdf/Asida_guncel_durum_toplantisi_2012_gaziantep/Ufuk_Beyazova.pdf(11 Temmuz 2014)

BCG Aşısı

• Tüberküloz (verem) toplumların en önemli sağlık sorunlarından birisidir.
• Tüberküloza karşı kullanılan ilaçlara direnç gelişmesi,tüberkülozun HIV enfeksiyonu ile beraber görülmesi,
• BCG aşısını tekrar gündeme getirmiş,yeni BCG aşı çalışmalarını hızlandırmıştır.
• Yaklaşık son 20 yıldır BCG aşısından daha iyi koruyabilen yeni aşılar için çalışmalar yapılmaktadır.
• BCG aşısı 80 yıldır tüm dünyada kullanılan yan etkilerinin çok fazla olmadığı bir canlı aşıdır.
• BCG aşısının  tüberküloza koruyuculuk oranı net olarak bilinmemektedir.
• Ancak tüberkülozun ağır formlarına,tüberküloz menenjite karşı koruyucu olduğu bilinmektedir.
• BCG aşısı ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde rutin yapılmamakta,bazı ülkelerde ise geç yaşlarda ya da risk gruplarına yapılmaktadır.
• Ülkemizde  ve birçok ülkede rutin olarak uygulanmaktadır.
• BCG aşısı tüberküloz dışında lepraya (cüzzam) karşı da koruma sağlamaktadır.
• Ayrıca mesane kanserinin tedavisinde de kullanılmaktadır.

Aşının uygulanması   

• Genellikle 2. ayda olmak üzere, 0-3 ay arasında uygulanır.
• Uygulama sol omuza, deri içine, ilk bir yaşta 0,05 mL(0,5 dizyem),1 yaştan sonra 0,1 mL(1 dizyem) olarak yapılır.
• Aşıdan hemen sonra 5-6mm boyutunda papül adı verilen bir beyazlık oluşur.
• Bu görünüm 20-30 dakika sonra kaybolur.
• Sonraki günlerde 5-15mm boyutunda endurasyon adı verilen hafif bir şişlik,
• Daha sonra  da endurasyon üzerinde bir kabuklanma oluşur.
• Bu kabuklanma dönemi, ortası yumuşak bir şekilde 3-4 hafta  kadar sürer.
• Sonrasında kabuklar düşer ve 8.haftadan sonra 3-7mm boyutunda scar adı verilen bir iz oluşur.
• Aşı,ilk 3 ayda PPD deri testi yapılmadan, daha sonra PPD deri testi yapılarak uygulanır.
• PPD deri testi negatif ise aşı uygulanır.
• PPD deri testi pozitifse; (endürasyon çapı >10 mm) bebek tüberküloz açısından değerlendirilir.
• Hiçbir hastalık belirtisi yoksa tek ilaçla (izoniyazit), 6 ay süreli  tedavi uygulanır.Ayrıca aile taraması yapılır.
• PPD çözeltisinin bulunmadığı durumlarda, çocukların verem aşısız kalmaması için,
  ilk 6 ayda BCG aşısı PPD deri test olmadan yapılabilir.
• Kayıtlara göre BCG yapıldığı bilinen (aşı izi görülsün ya da görülmesin) ve BCG izi (skar) bulunan çocuklarda,herhangi bir yaşta, BCG aşısının etkinliğini araştırmak amacıyla PPD yapılması ve sonucuna göre BCG uygulanmasına gerek yoktur.
• Daha önceleri ilkokul çağında 2.kez yapılan BCG aşısı uygulamadan kaldırılmıştır.

  BCG Lenfadenit 

Aşının yan etkileri

• Yan etkiler aşının dozu,aşılananın yaşı,bağışıklık durumu ve uygulama hatalarına bağlıdır.
• Aşı uygulananların  %1’den daha azında  bölgesel lenf bezi enfeksiyonu(BCG Lenfadenit) gelişebilir.
• Genellikle sol koltukaltında oluşan ağrısız bir lenf bezi büyümesi şeklindedir.
• Nadiren köprücük kemiği üstü,boyun,çene altı bölgesinde de olabilir.
• Fistülleşmeyen (kendiliğinden açılmayan)lenfadenit birkaç ay içinde iyileşir.
• Sadece üzerine yeni enfeksiyon eklenmemesi açısından temiz tutulup,iyileşmesi izlenilir.
• Düzelmeyen,kaygı yaratan lenfadenit durumunda ise kitle cerrahi olarak  çıkarılır.
• Çok seyrek olarak  aşı sonrası osteomiyelit (BCG osteiti) ve BCG enfeksiyonu (BCGit) bildirilmiştir.

 Arısoy.E.S, Çiftçi.E, Hacımustafaoğlu.M,Kara.A,Kuyucu.N,Somer.A, Vardar.F, Önceden Sağlıklı Çocuklarda Türkiye Ulusal Bağışıklama Çizelgesinde(Ulusal Aşı Takvimi) Yer Alan ve Almayan Aşılara İlişkin Uygulama Önerileri – 2015(14 Şubat 2016)

Parasetamol zehirlenmesi

• Parasetamol(asetaminofen),ağrı kesici ve ateş düşürücü bir ilaçtır.
• Tek başına(calpol,minoset vb.) ya da diğer ilaçlarla(peditus,kongest vb.) birlikte bulunur.
• Çocuklarda bir kezde 150-200 mg/kg, büyüklerde ise bir kezde 10-15 gr’dan yüksek dozların alınması toksiktir.
• Kan parasetamol düzeyi toksik değerlere ulaştığında karaciğer ve böbrekte hasar oluşabilir.
                 

• Parasetamol karaciğerde metabolize olur.
• Metabolitleri hepatotoksiktir.
• Metabolitler, hepatositlere bağlanarak hücre nekrozuna neden olur.
• Hepatotoksite için en güvenilir gösterge ilaç içilmesinden 4 saat sonra bakılan kan parasetamol düzeyidir.
• Plazma konsantrasyonu 4. saatte 200 ug/mL veya 12. saatte 50ug/mL’den yüksek ise karaciğer hasarı riski fazladır.

Belirti ve Bulgular

• 1.Evre (ilk 24 saat) : İştahsızlık,bulantı,kusma,halsizlik ve transaminazlarda yükselme
• 2.Evre (25-72 saat) :İştahsızlık,bulantı,kusma,karın sağ üst kadranında ağrı,transiminazlarda yükselme,
  bilirubin düzeyinde artma,PT uzaması ve böbrek işlevlerinde bozulma
• 3.Evre (73-96 saat) : Fulminan karaciğer yetmezliği,çoklu organ yetmezliğine bağlı ölüm
   

Tanı

• Öykü ve serum parasetamol düzeyi ölçülerek konur.
• İlaç alımından en az 4 saat bakılan plazma parasetamol düzeyi ile karaciğer hasarı riski değerlendirilir.
• Serum düzeyi 200 mikrogram/mL’ nin üzerindeyse bu risk yüksektir.
• Kronik zehirlenmelerde ve parasetamol alındıktan sonra 24 saatten daha uzun süre geçmişse değerlendirme yapılamaz.
• Karaciğer fonksiyon testleri ilaç alımından sonra ilk 24 saatte bozulmaya başlar ve 48-72 saatte pik yapar.
• ALT/AST >1000 IU/L’yi aşması hepatotoksisiteyi gösterir.
• Ayrıca protombin zamanı uzar, serum bilirubin ve kreatinin düzeyleri yükselir.
• Tam kan sayımı, üre, kreatinin, glükoz ve elektrolit düzeyleri saptanır.
• Ayrıca karaciğer enzimleri, bilirubin düzeyleri, PT’ne bakılır,ölçümler 24 saatte bir tekrarlanır.

Tedavi

• ABC
• Destek tedavisi (IV sıvı,oksijen)
• Gastrik lavaj,aktif kömür
• Antidot uygulanması (NAC)
• Karaciğer transplantasyonu
• Parasetamolü uzaklaştırmak için ilacın alımından sonra ilk 1-2 saatte mide yıkanır ve aktif kömür verilir.
• Aktif kömür 6 saat sonraya kadar uygulanabilir.
• Alınan ilaç miktarı 150 mg/kg’dan daha az ise mide boşaltılmasından 4 saat sonra plazma parasetamol düzeyi ölçülür.
• Düzey yüksek ise 12 saat içinde N-asetilsistein (Mucomyst) ile oral veya parenteral yolla tedaviye başlanır.
• İlacın içilmesinden sonra tedaviye 36 saat içinde başlanması da yararlı olabilmektedir.
   

• Alınan ilaç miktarı 150 mg/kg’dan daha fazla ise 4 saati beklemeden NAC yükleme dozunda verilir.
• 4 saat sonra plazma asetaminofen düzeyi toksisite sınırlarında ise tedaviye devam edilir.
• İçimini kolaylaştırmak ve kusmayı önlemek için NAC, %5‘lik solüsyon şeklinde sulandırılarak verilir.
• Hasta ağız yoluyla n-asetilsistein verildikten sonraki 1 saat içinde kusmuşsa doz tekrarlanır.
• Kusmayı önlemek için  metoklopramid verilebilir, kusma sürüyorsa NAC nazogastrik sonda yardımıyla verilir.
• Kan düzeyi ölçme olanağı yoksa hepatotoksisite riski durumunda NAC tedavisi tam olarak uygulanır.
• Parasetamol, prostaglandin sentezini inhibe ederek etkisini göstermektedir.
• Yüksek doz parasetamol alındığında glutatyon depoları tükenmekte ve oluşan
  metabolitler (n-asetil-p-benzoquinonimin) hepatik doku nekrozuna neden olmaktadır.
• Oysa glutatyon depoları yeterli olduğunda bu metabolitler hızla toksik olmayan formlara dönüştürülmektedir.
• Antidot tedavisinin temel amacı, glutatyon depolarının tekrar yerine konulmasıdır.
• N-asetil sistein(NAC) bir glutatyon prekürsörüdür ve glutatyon sentezini hızlandırmaktadır.

Rumack-Matthew nomogramına göre olası hepatotoksisite riski

Devecioğlu,M.C.Pediyatride Sık Karşılaşılan Zehirlenmeler.www.dicle.edu.tr(4 Şubat 2016)
Sarıhan,A.Parasetamol zehirlenmesi.(01.06.2013)www.aciltıp.com/parasetamol-zehirlenmesi(4 Şubat 2016)

Yenidoğan Muayenesi

• Yenidoğan Dönemi: Yaşamın ilk 28 günüdür.
• Erken neonatal dönem : Doğumdan sonraki ilk 7 günü,
• Geç neonatal dönem: Doğumdan sonraki  8-28. günleri kapsar.
        

• Bebeğin sağlıklı değerlendirilmesi açısından doğum öncesi öykü iyi bilinmelidir.
• Bu amaçla ;
  Gebelik haftası
  Fötüs sayısı ve pozisyonu
  Amniyon sıvı miktarı
  Annenin doğum şekli
  Anneye uygulanan anestezi
  Annenin yaşı
  Anne kan grubu
  Annenin HBs antijen durumu
  Annenin hastalıkları
  Annenin kullandığı ilaçlar
  Anneye yapılmış tetkikler
     

• Doğumhanede muayene
• Yenidoğanın ilk fizik muayenesi doğum odasında yapılır.
• APGAR skoru değerlendirilir.
• APGAR skoru,bebeğin klinik durumunu hızlıca değerlendiren bir pratik yöntemdir.
• 1. ve 5. dakikalarda değerlendirilir.
• 5.dakika skoru,1.dakikaya göre nörolojik sekel ve mortaliteyi belirlemesi açısından daha anlamlıdır.
• APGAR skoru 8-10 arasında olan bebeklerin izlenmesi gerekmez,sıcak tutmak yeterlidir.
• APGAR skoru 4-7 arasında olan bebekler,riskli bebeklerdir.
• Bu bebeklerde hafif-orta derecede asfiksi vardır.
• Taktil uyarı ve maske ile oksijen gerekebilir.
• APGAR skoru 4’ün altında olan bebeklerde şiddetli asfiksi olduğu kabul edilir.
• Bu bebeklerde hemen canlandırma uygulamaları yapılır.

• Sağlıklı olduğu düşünülen bebekte;
• İlk solunumdan sonra göbek kordonu bağlanır ve kesilir.
• Anüs açıklığı ve  koanal atrezi kontrol edilir.
• 1 mg K1 vit IM yapılır.
• Göz damlası damlatılır.
• Ayak izleri alınır.
• Kol bandı takılır.
• Annenin bebeği görmesi sağlanır.
• Bebek 1-2 saat süre ile yenidoğan servisinde gözleme alınır.
    

 Yenidoğan Bebeğin Değerlendirilmesi

• Bebeğin tanımlanması
• Genel durum, postür, aktivite
• Vital bulguların değerlendirilmesi
• Vücut ölçüleri
• Deri muayenesi
• Baş-boyun
• KBB
• Göz
• Göğüs ve akciğerler
• Karın
• Anüs ve genital organlar
• Ekstremiteler, sırt ve kalça eklemi
• Yenidoğan refleksleri

Bebeğin tanımlanması

• Term bebek : 38-41 haftalık bebekler
• Postterm bebek : 42 hafta ve üstü
• Preterm bebek : 37 haftadan küçük bebekler
• Sınırda preterm : 37 haftalık bebekler
• Orta dereceli preterm : 31-36 haftalık bebekler
• İleri derecede preterm bebekler : 30 haftanın altında olanlar
• Düşük:  Gebelik süresi 20 haftanın altında olanlar.
• SGA : 10.persantilin altında
• AGA : 10-90.persantiller arasında
• LGA : 90.persantilin üstünde
• LBW : 2500 gr’ın altındaki bebekler
• VLBW : 1500’ın altındaki bebekler
• ELWB : 1000 gr’ın altındaki bebekler
  

Bebeğin gestasyonel yaşı

• Gebelik yaşı, annenin son adet dönemin başlangıcından doğuma kadar geçen süredir.
• Naegele yöntemi ile hesaplanır.(Son adet tarihi – 3 ay + 7-10 gün).
• Ayrıca Dubowitz,Yeni Ballard ve Eregie metodlarıyla da gebelik yaşı saptanabilmektedir.

Genel durum değerlendirilmesi, postür ve aktivite

• İnspeksiyonla değerlendirilen durumlar
  Şuur durumu
  Solunum hızı ve şekli
  Siyanoz
  İnleme
  Retraksiyonlar
  Mekonyum bulaşığı
  Anemi
  Pletorik görünüm
  Döküntü
  Sarılık
  Yatış pozisyonu
  Aktivite