Ebola Virüs Hastalığı
- Yüksek ateş,sindirim sistemi belirtileri,kanamalarla kendini gösteren, ölüm oranı yüksek, akut viral bir hasalıktır.
- Virüsün doğal kaynağının Afrika’daki meyve yarasaları olduğu kabul edilmektedir.
Bulaşma
- Ebola virüsü,insanlara enfekte hayvanların organ,kan ve vücut sıvıları ile yakın temasla bulaşır.
- Afrika’da enfekte şempanze,goril,maymun,meyve yarasası ve antiloptan bulaştığı ifade edilmektedir.
- İnsandan insana geçiş,bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozanın, enfekte insanların kan ve vücut sıvıları ile direkt teması ile olur.
- Ayrıca hastanın vücut sekresyonuyla kontamine çevresel materyel ile de bulaşma olabilir.
- Hastalardan hava yolu ile bulaşma gösterilmemiş olmakla beraber damlacık enfeksiyonu açısından da tedbirler alınmalıdır.
- Ebola enfeksiyonu geçirenler,iyileşme döneminde de bulaştırıcı olabilirler.
- Ebola virüsü bulaşmış hastalar belirtilerin gelişiminden önce bulaştırıcı değildir.
- Ateş içeren şikayetlerin başlaması ile bulaştırırlar.
Belirtiler
Sık görülen belirti ve bulgular
– Ateş
– Baş ağrısı
– Kas ve eklem ağrısı
– Halsizlik
– İshal,kusma
– Gözlerde kızarıklık
– Döküntü
Eşlik edebilen diğer belirti ve bulgular
– Mide ağrısı
– İştahsızlık
– Hıçkırık
– Öksürük
– Boğaz ağrısı
– Göğüs ağrısı
– Nefes almada güçlük
– Yutma güçlüğü
– Cilt ve mukozalar kanamalar veya organ içine kanamalar
- Kuluçka süresi ortalama 7 gündür.(2-21 gün)
- Hastalık akut yüksek ateş(>38,5C) ve spesifik olmayan şikayetlerle başlar.
- Kanamaların varlığı hastalığın şiddetini yada kliniğin ağır olduğunu göstermemektedir.
- Hastalar belirtilerden 2 hafta sonra hayatta ise yaşama şansları yüksektir.
- Hastalarda klinik bulguların gelişiminden itibaren ölene kadar virüs miktarı artar.
- Ölüm,sıklıkla klinik bulguların gelişimini takiben 9-10.günler sonrasında septik şok,çoklu organ yetmezliği,yaygın damar içi pıhtılaşması(DIC) ile olur.
- Hastalık %25-90 oranında ölümcüldür.
Laboratuvar
- Lökopeni(lenfopeni),trombositopeni ve karaciğer enzimlerinde artış görülebilir.
- PTZ ve aPTT ve fibrin yıkım ürünlerinde artış olabilir.
Tanı
- Hastalığın özgün tanısında antijen tespit testleri(hızlı tanı testleri ve ELİSA),antikor yanıtının saptanması için ELİSA ve serum nötralizasyon testi,RT-PCR ve virüs izolasyonu kullanılabilir.
Ayırıcı tanı
- Sıtma,
- Şigelloz
- Kolera,tifo
- Leptospirozis,riketsiyozis
- Hepatit
- Diğer viral hemorajik ateşli hastalıklar
Tedavi
- Hastalığa özgü bir tedavi bulunmamaktadır.
- Klinik duruma göre tedavi planlanır.
- ABD ve Nijerya’da bazı tedavi protokolleri denenmektedir.
Bugüne kadar Ebola virüsünün görüldüğü ülkeler
1- Liberya Cumhuriyeti
2- Gine Cumhuriyeti
3- Sierra Leone Cumhuriyeti
4- Demokratik Kongo Cumhuriyeti
5- Gabon
6- Güney Sudan
7- Fildişi Sahilleri
8- Uganda
9- Kongo Cumhuriyeti
10- Nijerya Cumhuriyeti
2014 yılında salgın yaşanan ülkeler
– Liberya Cumhuriyeti
– Gine Cumhuriyeti
– Sierre Leona Cumhuriyeti
– Nijerya Cumhuriyeti
Salgın,Aralık 2013 tarihinde Gine’den başlamış,Liberya,Nijerya ve Sierra Leona’ya kadar yayılmıştır.
Ekim 2014 tarihi itibarı ile ölen vaka sayısı 4000’ni aşmıştır.
http://thsk.saglik.gov.tr/Dosya/halk_sagligina_yonelik_bilgiler/ebola_vaka_yonetim_rehberi_16_08_14.pdf(26 Eylül 2014)