Uçuk (Herpes Simpleks Enfeksiyonu)

Genel

Uçuk (Herpes Simpleks Enfeksiyonu)

  • 2 tip herpes simpleks virüsü vardır.
  • HSV 1,oral enfeksiyonlardan(herpes labialis)
  • HSV 2 de çoğunlukla genital ve anal bölge enfeksiyonlardan(herpes genitalis) sorumludur.
  • HSV,latent kalma özelliği olan bir virüstür.
  • Herpes simpleks enfeksiyonları,daha önce virusla temas edip etmemesine göre primer ve rekürren olmak üzere ikiye ayrılır
  • Virüsle ilk karşılaşmada oluşan enfeksiyona primer enfeksiyon,
  • Latent virüsün aktive olması sonucu oluşan enfeksiyona ise rekürren enfeksiyon denir.
  • Primer enfeksiyon genellikle çocuklarda olur.
  • Primer enfeksiyondan sonra kişi taşıyıcı konumuna geçer.
  • Taşıyıcılarda virüs arka kök ganglionlarında latent olarak kalır.
  • Bulaşma kişisel yakın temas sonucu oluşur.
  • Virus partikülleri müköz membranlardan veya travmatize  olmuş epitelden geçer.

z3    z4  z1  z
Kolaylaştıran faktörler

  • Stresler
  • Fiziksel travmalar
  • Güneş yanıkları
  • Ateş
  • Fokal enfeksiyonlar
  • Menstrüasyon
  • Malign hastalıklar
  • Sistemik enfeksiyonlar

Primer enfeksiyon

  • Çoğunlukla 6 ay-5 yaş arası çocuklarda görülür.
  • Kuluçka süresi otalama 5 gündür.(2-20 gün)
  • İnokülasyon yerinde vezikül gelişir.
  • Bölgesel hassas LAP olabilir.
  • Primer HSV enfeksiyonları
    – Herpetik gingivostomatit,
    – Primer herpes genitalis,
    – Herpetik keratokojonktivit,
    – Herpetik dolama (whitlow) ve
    – Neonatal HSV enfeksiyonlarıdır.
  • En sık ginjivostomatit şeklinde kendini gösterir.
  • Hastalık ateş,halsizlik,huzursuzluk ve iştahsızlık ile başlar.
  • Ginjivada eritem ve ödem,salyada artış vardır.
  • Ağız mukozasında,dilde,dudaklarda ve perioral bölgede patlayıp ülsere dönüşen veziküller gözlenir.
  • Primer enfeksiyon deride,periorbital bölgede,hatta genital bölgede de görülebilir.
  • Çocuklarda genital herpes otoinokülasyonla HSV 1′ e bağlı ya da cinsel istismar nedeniyle HSV 2’e bağlı olabilir.
  • Bu nedenle,genital herpes enfeksiyonunda tiplendirme önemlidir.
  • Primer enfeksiyon lezyonları 10-14 gün içinde azalır,ancak viral dökülme üç haftaya kadar sürebilir.

z  z1  z2
Herpetik dolama

Tanı

  • Tanı genellikle klinik bulgularla konulur.
  • Şüpheli durumlarda;
    – Tzank yayma
    – Viral kültür
    – Polimeraz zincir reaksiyonu
    – Direkt immünflöresan mikroskopisi
    – Serolojik testler
  • Hızlı tanı koyduran yöntemler tercih edilir.
  • En hızlı test Tzanck yaymadır.
  • Tzanck yayma sitolojik bir tekniktir.
  • Vezikülden yapılan yaymada çok çekirdekli dev hücrelerin görülmesi herpetik enfeksiyonu düşündürür.
  • Serolojik testler rekürren enfeksiyonlara fikir vermemektedir.
  • IgM antikorlarının pozitifleşmesi 10-14 gün sürebilir.

Tedavi

  • Ağrı ve kaşıntıya yönelik destekleyici tedaviler önerilir.
  • Sekonder bakteriyel enfeksiyonlardan korumak amacıyla topikal antibiyotikli kremler uygulanır.
  • Hastalık ve viral dökülme süresini kısaltmak için sistemik antiviral tedavi uygulanabilir.
  • Asiklovir 15mg/kg/gün,günde 5 kez 7 gün verilebilir.
  • Beslenme öncesi ağrıyı azaltmak için novakain-gliserinli damla veya daha büyük çocuklarda klorheksidin gargara kullanılabilir.
  • Özellikle periorbital bölgenin primer enfeksiyonlarında keratit,körlük gibi riskler olduğundan mutlaka sistemik tedavi gerekir.
  • İmmünsupresif hastalarda parenteral asiklovir tedavisi verilmelidir.
  • Primer ve nüks genital herpeste enfeksiyon şiddetine bakılmaksızın sistemik antiviral tedavi önerilir.
  • Sistemik ajanlar, asiklovir, valasiklovir ve famsiklovir’dir.
  • Valasiklovir ve famsiklovir’in çocuklarda kullanımı ile bilgiler yeterli değildir.
  • Bu ilaçların ilk klinik belirtilerin ortaya çıkmasını izleyen ilk 48 saat içinde kullanılması önerilmektedir.

Rekürren Enfeksiyon

  • Latent virüsün aktive olması sonucu oluşyr.
  • İmmünsüpresyon,stres,ultraviyole ,yorgunluk,travma(deri bütünlüğünün bozulması) gibi durumlarda ortaya çıkabilir.
  • Deri lezyonlarından önce kaşıntı,uyuşma gibi prodromal belirtiler olabilir.
  • En sık vermilyon sınırında gruplaşmış veziküller şeklinde ortaya çıkar.
  • Ayrıca primer enfeksiyonun görüldüğü bölgelerde de görülür.
  • Primer enfeksiyon periorbital bölgede olduysa rekürren enfeksiyon da periorbital bölgede görülür.
  • Veziküller püstüle dönüştükten sonra kurutlanarak ve genellikle skar bırakmadan iyileşir.
  • Rekürren enfeksiyon kendini sınırlayan bir enfeksiyon olduğu için tedavi gerekmeyebilir.
  • Ancak komplikasyon olabilecek lokalizasyonda(periorbital bölge gibi) ya da şiddetli olgularda sistemik tedavi gerekebilir.
  • Diğer vakalarda enfeksiyon süresini kısaltmak için topikal asiklovir,günde 5-7 kez kullanılabilir.

z5 z

Neonatal herpes simpleks enfeksiyonu

  • Vajinal doğum anında anneden bebeğe bulaş sonucu oluşur.
  • Neonatal HSV enfeksiyonu üç şekilde görülebilir.
  • Deri-göz-mukoza enfeksiyonu,bebek 10-12 günlükken ortaya çıkar.
  • Travma olan bölgelerde veziküller şeklinde görülür.
  • Oral mukozada vezikül,erozyon ve ülserler,gözde konjuktivit ve keratit izlenebilir.
  • Neonatal HSV enfeksiyonlarının %20’si bu şekilde kendini gösterir.
  • Genellikle sistemik bulgu görülmez.
  • Erken antiviral tedavi ile prognoz çok iyidir.
  • Tedavi edilmeyen vakalarda disseminasyon görülebilir.
  • Dissemine enfeksiyon,yenidoğanların %25’inde görülür.
  • Hayatın ilk birkaç gününde yaygın lezyonların yanı sıra hepatik,pulmoner ve nörolojik disfonksiyon görülür.
  • Erken tanınıp tedavi edilmezse mortalitesi çok yüksektir.
  • Santral sinir sistemi enfeksiyonu,vakaların üçte birinde ensefalit/meningoensefalit şeklinde görülür.
  • Semptomlar genellikle 2-3 haftalıkken ateş,letarji,huzursuzluk ve fokal nöbetler şeklinde başlar.
  • Deri bulgusu yoktur.
  • Erken tedavi edilmeyen hastalarda mortalite ve nörolojik sekeller görülür.

Human Herpes Virüs Enfeksiyonları

  • HHH – 1 (Herpes simpleks virüs-Tip 1, arka kök ganglionlarında latent kalır)
  • HHH – 2 (Herpes simpleks virüs-Tip 2, arka kök ganglionlarında latent kalır)
  • HHH – 3 (Varisella  – zoster virüsü, arka kök ganglionlarında latent kalır)
  • HHV – 4 (Ebstein – Barr virüsü – lenfoid dokularda latent kalır)
  • HHV – 5 (Sitomegalo virüs, perifereal lökositlerde latent kalır)
  • HHV – 6 (Rozeola infantum etkeni, perifereal lökositlerde latent kalır)
  • HHV – 7 (Pitriazis rozea etkeni, perifereal lökositlerde latent kalır)
  • HHV – 8 (Kaposi sarkomu etkeni, lenfoid dokularda latent kalır)
  • Bu virüslerin oluşturdukları enfeksiyonlar latent kalıp zaman zaman belirti verirler.
  • Organizmada yaşam boyu sürme özelliğine sahiptirler.

 

 

Evans,S.E.Derinin viral enfeksiyonları.Katkı Pediatri Dergisi 2013;35(3):307-314.(6Şubat 2015)
Viral deri hastalıkları.http://www.dicle.edu.tr/Contents/6ff499c4-df35-4e71-a642-a6e7993f6f3d.pdf(6 Şubat 2015)