Uçuk (Herpes Simpleks Enfeksiyonu)
- 2 tip herpes simpleks virüsü vardır.
- HSV 1,oral enfeksiyonlardan(herpes labialis)
- HSV 2 de çoğunlukla genital ve anal bölge enfeksiyonlardan(herpes genitalis) sorumludur.
- HSV,latent kalma özelliği olan bir virüstür.
- Herpes simpleks enfeksiyonları,daha önce virusla temas edip etmemesine göre primer ve rekürren olmak üzere ikiye ayrılır
- Virüsle ilk karşılaşmada oluşan enfeksiyona primer enfeksiyon,
- Latent virüsün aktive olması sonucu oluşan enfeksiyona ise rekürren enfeksiyon denir.
- Primer enfeksiyon genellikle çocuklarda olur.
- Primer enfeksiyondan sonra kişi taşıyıcı konumuna geçer.
- Taşıyıcılarda virüs arka kök ganglionlarında latent olarak kalır.
- Bulaşma kişisel yakın temas sonucu oluşur.
- Virus partikülleri müköz membranlardan veya travmatize olmuş epitelden geçer.
Kolaylaştıran faktörler
- Stresler
- Fiziksel travmalar
- Güneş yanıkları
- Ateş
- Fokal enfeksiyonlar
- Menstrüasyon
- Malign hastalıklar
- Sistemik enfeksiyonlar
Primer enfeksiyon
- Çoğunlukla 6 ay-5 yaş arası çocuklarda görülür.
- Kuluçka süresi otalama 5 gündür.(2-20 gün)
- İnokülasyon yerinde vezikül gelişir.
- Bölgesel hassas LAP olabilir.
- Primer HSV enfeksiyonları
– Herpetik gingivostomatit,
– Primer herpes genitalis,
– Herpetik keratokojonktivit,
– Herpetik dolama (whitlow) ve
– Neonatal HSV enfeksiyonlarıdır. - En sık ginjivostomatit şeklinde kendini gösterir.
- Hastalık ateş,halsizlik,huzursuzluk ve iştahsızlık ile başlar.
- Ginjivada eritem ve ödem,salyada artış vardır.
- Ağız mukozasında,dilde,dudaklarda ve perioral bölgede patlayıp ülsere dönüşen veziküller gözlenir.
- Primer enfeksiyon deride,periorbital bölgede,hatta genital bölgede de görülebilir.
- Çocuklarda genital herpes otoinokülasyonla HSV 1′ e bağlı ya da cinsel istismar nedeniyle HSV 2’e bağlı olabilir.
- Bu nedenle,genital herpes enfeksiyonunda tiplendirme önemlidir.
- Primer enfeksiyon lezyonları 10-14 gün içinde azalır,ancak viral dökülme üç haftaya kadar sürebilir.
Tanı
- Tanı genellikle klinik bulgularla konulur.
- Şüpheli durumlarda;
– Tzank yayma
– Viral kültür
– Polimeraz zincir reaksiyonu
– Direkt immünflöresan mikroskopisi
– Serolojik testler - Hızlı tanı koyduran yöntemler tercih edilir.
- En hızlı test Tzanck yaymadır.
- Tzanck yayma sitolojik bir tekniktir.
- Vezikülden yapılan yaymada çok çekirdekli dev hücrelerin görülmesi herpetik enfeksiyonu düşündürür.
- Serolojik testler rekürren enfeksiyonlara fikir vermemektedir.
- IgM antikorlarının pozitifleşmesi 10-14 gün sürebilir.
Tedavi
- Ağrı ve kaşıntıya yönelik destekleyici tedaviler önerilir.
- Sekonder bakteriyel enfeksiyonlardan korumak amacıyla topikal antibiyotikli kremler uygulanır.
- Hastalık ve viral dökülme süresini kısaltmak için sistemik antiviral tedavi uygulanabilir.
- Asiklovir 15mg/kg/gün,günde 5 kez 7 gün verilebilir.
- Beslenme öncesi ağrıyı azaltmak için novakain-gliserinli damla veya daha büyük çocuklarda klorheksidin gargara kullanılabilir.
- Özellikle periorbital bölgenin primer enfeksiyonlarında keratit,körlük gibi riskler olduğundan mutlaka sistemik tedavi gerekir.
- İmmünsupresif hastalarda parenteral asiklovir tedavisi verilmelidir.
- Primer ve nüks genital herpeste enfeksiyon şiddetine bakılmaksızın sistemik antiviral tedavi önerilir.
- Sistemik ajanlar, asiklovir, valasiklovir ve famsiklovir’dir.
- Valasiklovir ve famsiklovir’in çocuklarda kullanımı ile bilgiler yeterli değildir.
- Bu ilaçların ilk klinik belirtilerin ortaya çıkmasını izleyen ilk 48 saat içinde kullanılması önerilmektedir.
Rekürren Enfeksiyon
- Latent virüsün aktive olması sonucu oluşyr.
- İmmünsüpresyon,stres,ultraviyole ,yorgunluk,travma(deri bütünlüğünün bozulması) gibi durumlarda ortaya çıkabilir.
- Deri lezyonlarından önce kaşıntı,uyuşma gibi prodromal belirtiler olabilir.
- En sık vermilyon sınırında gruplaşmış veziküller şeklinde ortaya çıkar.
- Ayrıca primer enfeksiyonun görüldüğü bölgelerde de görülür.
- Primer enfeksiyon periorbital bölgede olduysa rekürren enfeksiyon da periorbital bölgede görülür.
- Veziküller püstüle dönüştükten sonra kurutlanarak ve genellikle skar bırakmadan iyileşir.
- Rekürren enfeksiyon kendini sınırlayan bir enfeksiyon olduğu için tedavi gerekmeyebilir.
- Ancak komplikasyon olabilecek lokalizasyonda(periorbital bölge gibi) ya da şiddetli olgularda sistemik tedavi gerekebilir.
- Diğer vakalarda enfeksiyon süresini kısaltmak için topikal asiklovir,günde 5-7 kez kullanılabilir.
Neonatal herpes simpleks enfeksiyonu
- Vajinal doğum anında anneden bebeğe bulaş sonucu oluşur.
- Neonatal HSV enfeksiyonu üç şekilde görülebilir.
- Deri-göz-mukoza enfeksiyonu,bebek 10-12 günlükken ortaya çıkar.
- Travma olan bölgelerde veziküller şeklinde görülür.
- Oral mukozada vezikül,erozyon ve ülserler,gözde konjuktivit ve keratit izlenebilir.
- Neonatal HSV enfeksiyonlarının %20’si bu şekilde kendini gösterir.
- Genellikle sistemik bulgu görülmez.
- Erken antiviral tedavi ile prognoz çok iyidir.
- Tedavi edilmeyen vakalarda disseminasyon görülebilir.
- Dissemine enfeksiyon,yenidoğanların %25’inde görülür.
- Hayatın ilk birkaç gününde yaygın lezyonların yanı sıra hepatik,pulmoner ve nörolojik disfonksiyon görülür.
- Erken tanınıp tedavi edilmezse mortalitesi çok yüksektir.
- Santral sinir sistemi enfeksiyonu,vakaların üçte birinde ensefalit/meningoensefalit şeklinde görülür.
- Semptomlar genellikle 2-3 haftalıkken ateş,letarji,huzursuzluk ve fokal nöbetler şeklinde başlar.
- Deri bulgusu yoktur.
- Erken tedavi edilmeyen hastalarda mortalite ve nörolojik sekeller görülür.
Human Herpes Virüs Enfeksiyonları
- HHH – 1 (Herpes simpleks virüs-Tip 1, arka kök ganglionlarında latent kalır)
- HHH – 2 (Herpes simpleks virüs-Tip 2, arka kök ganglionlarında latent kalır)
- HHH – 3 (Varisella – zoster virüsü, arka kök ganglionlarında latent kalır)
- HHV – 4 (Ebstein – Barr virüsü – lenfoid dokularda latent kalır)
- HHV – 5 (Sitomegalo virüs, perifereal lökositlerde latent kalır)
- HHV – 6 (Rozeola infantum etkeni, perifereal lökositlerde latent kalır)
- HHV – 7 (Pitriazis rozea etkeni, perifereal lökositlerde latent kalır)
- HHV – 8 (Kaposi sarkomu etkeni, lenfoid dokularda latent kalır)
- Bu virüslerin oluşturdukları enfeksiyonlar latent kalıp zaman zaman belirti verirler.
- Organizmada yaşam boyu sürme özelliğine sahiptirler.
Evans,S.E.Derinin viral enfeksiyonları.Katkı Pediatri Dergisi 2013;35(3):307-314.(6Şubat 2015)
Viral deri hastalıkları.http://www.dicle.edu.tr/Contents/6ff499c4-df35-4e71-a642-a6e7993f6f3d.pdf(6 Şubat 2015)