Stevens-Johnson Sendromu(SJS) ve Toksik Epidermal Nekroliz(TEN)
- SJS ve TEN çocukluk yaş grubunda sık karşılaşılmayan hastalıklardır.
- Ancak ağır klinik tablo ve yüksek mortalite nedeniyle önemlidir.
- SJS yüksek ateş,epidermal eksfoliasyon,konjuktivit ve mukozal membran tutulumu ile karakterize bir hastalıktır.
- SJS mukoz membran erozyonları ve veziküler lezyonlar ile vücut yüzeyinin %10’undan azını tutan bir hastalıktır.
- Hastaların yarısından fazlasında neden ilaçlardır.
- Ayrıca enfeksiyonlar,kimyasallar,malign hastalıklarda etken olabilir.
- Acil müdahale ile kendini sınırlayabildiği gibi,sepsis veya ölümle de sonuçlanabilir.
- Özel bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır.
- Mutlaka hastanede takip edilir.
- Şüphenilen ilaç kesilir,destek tedavisi uygulanır.
- Kortikosteroidlerin kullanılması tartışmalıdır.
- TEN, yaygın eritem ve epidermis nekrozu ile karakterize bir hastalıktır.
- Her yaş grubunda görülebilir.
- Genellikle ilaçların yan etkilerine bağlı olup,hayati tehlike oluşturmaktadır.
- TEN’e en sık neden olan ilaçlar sulfonamidler,özellikle kotrimoksazol’dur.
- TEN’de ağrı gibi bir prodromu takiben hızlı,yaygın ve tam kat deri soyulması gelişmektedir.
- TEN ve SJS’da görülen belirgin kırmızı maküller,geniş nekroz alanları etrafında görülmektedir.
- Bu ortak nokta ve SJS’lu olgularda da belirgin nekroz varlığı her iki hastalığın ortak özellikleri olduğunu göstermektedir.
- Bu nedenle bu iki hastalığın bir spektrumun parçası oldukları düşünülmektedir.
- Belirli bir alanda %10′dan daha az epitel ayrışması olan olgular SJS,
%30′dan fazla epitel ayrışması olanlar ise TEN olarak adlandırılmaktadır. - Vücut yüzeyinin %10-30 oranında tutulumu olan olgular SJS-TEN overlap olarak değerlendirilmektedir.
- İlaca bağlı SJS ve TEN tipik olarak tedavi başlangıcından 1-3 hafta sonra ortaya çıkmaktadır.
- Ancak ikincil karşılaşmalarda bu süre son derece kısalmaktadır.
- TEN ve SJS’li olguların %10′da mukozal tutulum olmaktadır.
- Ağrılı kabuklanmalar ve erozyonlar herhangi bir yüzeyde ortaya çıkabilir.
- En sık olarak oral kavite,konjuktiva ve genital mukoza tutulur.
- Oküler komplikasyonlar ise skar doku gelişmesi,keratit ve körlükle sonuçlanabilmektedir.
- SJS ve TEN için en iyi izlem yeri yanık üniteleridir.
- Açık deri bölgesinden kaynaklanan bakteriyel kolonizasyon ve immun sistemin baskılanması ile sepsis oluşabilmektedir.
- Bu tabloda mortalite çok yüksektir.
- Nötropeni kötü prognoz göstergesidir.
- SJS için mortalite %5 iken,ağır TEN tablosunda mortaite oranı %50′ye kadar çıkmaktadır.
- Çocuklarda rutin olmamakla birlikte İVİG tedavisi, SJS ve TEN tedavisinde bir seçenektir.
Gülen,F.İlaç alerjilerine adım adım yaklaşım.(Mart-Nisan 2014)Klinik Tıp Pediatri Dergisi.Cilt.6sayı.2(03 Nisan 2015)