Skolyoz (omurga eğriliği)
- Skolyoz,omurganın göğüs veya bel bölgelerinde meydana gelen yana doğru eğriliktir.
- Omurga 33 omurdan oluşan bir yapıdır.
- Normal ve sağlıklı omurgaya arkadan bakıldığında düz bir hat şeklinde görünüm vardır.
- Yandan bakıldığında sırt tarafında hafif tümsek,bel kısmında çukurluğun olduğu bir S şeklinde görünümü vardır.
- Skolyozda ise omurlar sağa sola doğru yer değiştirir ve kendi ekseni etrafında döner.
- Bu durumda omurgaya arkadan bakıldığında düz hat gözlenmez,yanlara doğru eğrilik görülür.
- Skolyozdaki bu eğrilik bazen çok net olmayabilir, ancak hastanın öne eğilmesi durumunda ya da röntgen filmleri ile tespit edilebilir.
- Skolyoz erken teşhis edildiğinde tedavide tam başarı sağlanır.
- Ancak zamanında saptanamayan skolyozlarda çocukların normal gelişimleri engellenir.
- Erişkin dönemde bel ve sırt ağrıları,kalp ve akciğer fonksiyon bozuklukları ortaya çıkabilir.
Skolyoz tipleri
– İdiopatik
– Konjenital (doğumsal)
– Kas ve sinir hastalıklarına bağlı skolyozlar olarak 3 grupta incelenir.
İdiopatik skolyoz
- Skolyozun en sık görülen şeklidir ve kalıtsal olduğu düşünülmektedir.
- İdiopatik skolyoz,en sık genç kızlarda,ergenlik çağının hızlı büyüme döneminde ortaya çıkar.
- Ergenlik döneminde skolyoz ağrı yapmaz ve teşhis edilmesi zordur.
- Skolyozun fark edilmesinden birkaç yıl önce başlamış olabilir.
- Bu nedenle omurga büyümesi tamamlanıncaya kadar çocuklar bu açıdan düzenli kontrol edilmelidir.
- Skolyozun teşhisinde en kolay yöntemlerden biri öne eğilme muayenesidir. (Adams Forward Bend Test)
Adams öne eğilme testinde; hasta sırtı ve yan tarafları görülebilecek şekilde soyunur ve başlangıçta dik durması daha sonra ayak parmaklarına doğru öne eğilmesi istenir. Omurga,kürek kemikleri (scapula) ve genel görünüm gözlenir. Eğrilik,asimetri saptanması durumunda hasta ortopedik değerlendirmeye alınır.
Konjenital (doğumsal skolyoz)
- 0-3 yaş arasında görülür.
- Genellikle omurgadaki bir kusura veya birbirine kaynamış kaburgalara bağlıdır.
Belirtiler
- Kalça ve omuz seviyeleri arasında eşitsizlik
- Göğüs kafesinde asimetri ve kürek kemiğinde tümseklik
- Yanlardaki bel çukuru simetrisinin bozulması
- Kalçalardan birinin daha yukarıda olması
- Bir bacağın daha uzun olduğu duygusu
- Kız çocuklarında eteğin bir bölümünün yukarı çekmesi
Teşhis ve takip
- Hekimin muayenesi ve omurgayı içine alan röntgen filmleri yeterlidir.
- Nadiren MR gerekli olur.
- Skolyoz eğriliğinin derecesi belirlenir.
- Ayakta çekilen ön arka ve yan omurga grafileri teşhis ve eğrilik derecesini belirlemek için yeterlidir.
- Grafilerde eğriliğin başladığı ve sonlandığı omurlar arasındaki sapma açısı ölçülür(cobb açısı) ve bu açıya göre takip edilir.
Tedavi
- Eğriliğin derecesine,kemik gelişiminin aşamasına göre tedavi şekli belirlenir.
- Tedavide egzersiz,korse kullanımı,operasyon ya da bu tedavi şekillerinin kombinasyonu uygulanır.
Korunma
Aktaş,Ş.Skolyoz.http://www.serefaktas.com/omurga-cerrahisi/? =COLCq_SSkMACFVMRtAod-UEA2g (13 Ağustos 2014)