Sıcak Çarpması

• Sıcak çarpması yaşamı tehdit eden bir durumdur.
• Yenidoğanlar ve bebekler sıcak çarpmasına karşı en hassas gruptur.
• Normal hücresel fonksiyonlar için 37C ± 0.9C sıcaklık gerekmektedir.
• Hiperpireksi direkt hücre hasarı yapar.
• Klasik olarak >41C hiperpireksi olarak kabul edilir.
• Vücut sıcaklığının 41.6-42C arasında >45 dakika devam etmesi ölümcül hücre hasarına yol açabilir.
• Sıcaklık 49-50C’ye ulaşırsa hücre nekrozu oluşur.

Klinik Bulgular

• Sıcağa bağlı çeşitli klinik tablolar oluşabilir.
• Akut sıcak etkisiyle mortalite %17-70’dir.
• Sıcak baygınlığı sıcak ortamda fiziksel aktiviteye bağlı ortaya çıkan hafif formdur.
• Vücut sıcaklığını düşürebilmek için oluşan periferik vazodilatasyon sonucunda beyin kan akımı azalır.
• Halsizlik,baş ağrısı,huzursuzluk,bulantı,kusma ve kısa süreli bilinç kaybı görülebilir.

• Sıcak krampları aşırı iş yükü sonrası kaslarda aralıklı olarak gelişebilir.
• Genellikle iş bittikten sonra veya soğuk duş alınırken ortaya çıkar.
• Çalışma sırasında aşırı terlemeyle kaybedilen sıvının yerine konmaması ve elektrolit alımının yetersiz olmasından kaynaklanır.
• Genellikle bir dakikadan kısa sürer.
• Kramplar genellikle küme tarzındadır.
• Karın kaslarında görülmesi akut karın tablosunu taklit edebilir.
• İstemli olarak veya pasif olarak kasın gerilmesi,soğuk hava veya suyla temas ile kramp tekrar ortaya çıkabilir.

• Sıcak bitkinliği sıcak ortamda yaşayan veya efor sarfeden çocukların sıvı ve/veya elektrolit
  ihtiyacını karşılayamaması durumunda oluşur.
• Bu hastalarda letarji,susuzluk hissi,halsizlik,başağrısı,bulantı,kusma, ajitasyon, koordinasyon bozukluğu,
  kas krampları,hipotansiyon ve taşikardi gelişebilir.
• Vücut ısısı düşük,normal veya yüksektir,nadiren 39C’yi geçer.
• Eğer müdahale edilmezse sıcak çarpmasına ilerleyebilir.
• Sıcak çarpması, hava sıcaklığının 32 derecenin, nispi nemin yüzde 60’ın üzerinde olduğunda görülen klinik tablodur.
  Başlıca belirtiler
  Ateş (>41C)
  Kuru sıcak ve kırmızı cilt
  Terleme yoktur.
  Hızlı solunum
  Artmış nabız
  Bulantı
  Başağrısı
  Sersemlik
  Mental değişiklikler
  Konvülziyonlar (özellikle soğutma sırasında)
  Şuur bulanıklığı,şuur kaybı
  Koma

Tedavi

• Sıcak baygınlığı ve sıcak kramplarının seyri hafiftir,serin ve iyi havalandırılan bir yerde istirahat ve gıdalarla tuz alınması yeterlidir.
• Sıcak çarpması durumunda ise  öncelikle bilinç durumu,solunum ve nabız kontrol edilir.
• Hızla serin bir ortama alınır ve yatırılır.
• Giysiler çıkarılır.
• Daha sonra hasta hızlı soğutma için ıslatılır ve en kısa zamanda hastaneye ulaşım planlanır.

• Hızlı soğutma amacıyla duş,hortumla yıkama,soğuk suya batırılmış süngerle vücut yüzeyini ıslatma,serinletici jeller kullanılabilir.
• Özellikle büyük damarların cilt yüzeyine yakın olduğu kasık, boyun ve koltuk altlarına soğuk uygulama yapılır.
• Vücut sıcaklığı ne kadar çabuk düşürülürse,komplikasyon gelişme riski de o kadar azalır.
• Vücut sıcaklığı 38-39C’ye düşene kadar soğutmaya devam edilir.
• Antipiretiklerin etkisi yoktur.
• Ayrıca hava akımı altında tutulur.(yelpaze,vantilatör)

• Eğer çocuk oral alabiliyorsa soğuk içecekler ve normal tuzlu yemekler verilir.
• Bilinç yerinde değilse hiçbir içeçek ya da yiyecek verilmez.
• Kusma var ise,yan yüzükoyun yatırılır.
• Daha sonraki dönemde hastane koşullarında tedavi sürdürülür.
• Gerekirse yoğun bakım ünitesinde destek tedavisi yönlendirilir,solunum desteği sağlanır,
  sıvı-elektrolit,asit-baz dengesi onarılır,DİK ve çoklu organ yetmezliği açısından gözlenir,tedavi edilir.

Tuğrul,M.Sıcak çarpması Elektrik-yıldırım çarpması.http://itfanestezi.org/sicakveelektrikcarpmalarindailkyardim.pdf(29 Kasım 2014)