Senkop (bayılma)

• Vasküler veya kardiyak nedenlere bağlı oluşan geçici  bilinç  kaybıdır.
• Adölesan dönemi başta olmak üzere tüm yaş gruplarında görülebilir.
• Kız çocuklarında daha sıktır.
• Senkoplar 2 grup halinde değerlendirilir.
  1. Vazovagal Senkoplar
  2. Kardiyopulmoner Senkoplar

Vazovagal Senkoplar

• Çocuklarda en sık görülen senkop nedenidir.
• Senkop ataklarının yarısını oluşturur.
• Genelde senkop öncesi her zaman hazırlayıcı nedenler vardır.
• Uzun süre sabit bir yerde ayakta durma (tören, koro çalışması vb) ,açlık,kan görme, kan alınması, enjeksiyon,aşırı sıcak,yataktan ani kalkma,ateş, enfeksiyon,kötü kokular, şiddetli ağrı,kalabalık ortam, korku gibi etmenler başlıca hazırlayıcı nedenlerdir.
• Bu uyarıcı etmenler ile nervus vagus ile otonom sinir sisteminin etkilenmesi sonucu,kan basıncında,kalp hızında azalma ve merkezi sinir sisteminin kanlanması azalır ve senkop oluşur.
• Senkop öncesi dönemde(prodromal dönem,yaklaşık 10 saniyedir) gözlerde kararma,halsizlik,bulantı hissedilir.
• Ayrıca terleme,bulanık görme,taşikardi de olabilir.
• Ardından bilinç kaybı ve tüm vücutta kas tonusunda azalma ile yere düşebilir.
• Bu sırada  soluk bir yüz ,terleme,nabız dolgunluğu ve kalp hızında düşme,pupillerde genişleme,tüm vücutta gevşeme oluşur.
• Bilinç kapalı olup hasta ile ilişki kurulamaz.

• Nadiren senkop sırasında ekstremitelerde kasılma gibi anormal hareketler,nadiren idrar kaçırması görülebilir.
• Bu durumda epileptik nöbetten ayırım güç olabilir.
• Klasik bir senkop 20-30 saniye sürer ve çocuk hızla kendine gelir.
• Epileptik bir nöbette ise çoğu kez postiktal dönem adı verilen bilinçte bulanıklık ve uykuya eğilimin olduğu bir devre vardır.
• Senkop bir kez olduğunda yarım saat içinde  yeniden tekrarlama eğilimi gösterir.
• Bu nedenle senkop geçiren hastanın tetikleyici nedenlerden uzak tutulması önerilir.
• Vazovagal senkopların seyri iyi olup büyük bölümü kendiliğinden iyileşir.

Kardiyak Senkoplar   

• Kardiak senkoplar küçük yaşlarda daha sık görülür.
• Çoğu kez bilinen bir kalp hastalığı olan hastada yatarken,fiziksel bir egzersiz sırasında veya sonrasında ortaya çıkabilir.
• Taşiaritmi,bradiaritmi ile giden,kalbin kan pompalama  gücünün düştüğü hastalıklarda görülür.

Psikojenik nöbet

• Genellikle ergenlikte görülür.
• Uzun bir dalma,uyarılara yanıtsızlık sonrası el ayaklarda asenkron tonus kaybı ile seyreder.
• Sıklıkla düşme esnasında yaralanma olmaz.
• Aşırı heyecan,üzüntü olayı uyarabilir.

Hareket bozuklukları

• Hareket bozuklukları ve epilepsi bazen benzer görünümlere yol açabilirler.
• Ancak çoğu kez klinik belirtilerle ayırt edilirler.
• Genellikle hareket bozuklukları uykuda görülmezler.
• Atak öncesinde,sırasında ve sonrasında bilinç değişiklikleri olmaz.
• İstemli olarak kısa bir süre de olsa kontrol edilebilirler.
• Hareketlerin karakteri tonik veya klonikten çok tremor,kore veya distoni olarak tarif edilirler.

Tikler

• Tikler genellikle ani,bir veya birden çok kas grubunu etkileyen,istemli olarak kısa bir süre de olsa kontrol edilebilen hareketlerdir.
• Göz kırpıştırma,baş sallama basit tiklerdir.
• Tourette sendromu kompleks tiplere örnektir.
• Nadiren epilepsi ile karışabilir.

Tourette Sendromu

• Kalıtsal bir hastalıktır.
• Hem bedensel hem de sesli tikler vardır.
• Ergenlik öncesi dönemde ortalama 7 yaş civarında başlar.
• Göz,yüz,baş,boyun,omuz ve el tikleri  gibi bedensel tikler vardır.
• Öksürme, boğaz temizleme, istemsiz ses çıkarma,hırıldama, küfür gibi sesli tikler görülür.
• Tourette sendromunda hasta istemli olarak bir süre tikleri bastırabilir,ancak yapmak istemeyebilir.
• Bunu yapmak kişi için oldukça rahatsız edicidir.
• Genellikle böyle bir bastırma döneminden sonra tiklerin daha çok olduğu bir dönem yaşanır.
• Tikler dışında dikkat eksikliği ve hiperaktivite eşlik edebilir.
• Hastalık uzun yıllar artıp azalarak, ama tam geçmeden devam etme eğilimindedir.
• Çoğu hastada  tiklerin şiddeti ergenlikten sonra azalmaya başlar.
• Tourette sendromlu kişiler normal bir zekaya ve yaşam süresine sahiptirler.
• Tedavi ile hastalık belirtiler tamamen ortadan kalkmaz ama yaşam kalitesi daha iyi olur.

Alternan hemipleji

• Alternan hemipleji çocukluk çağında seyrek görülen bir hastalıktır.
• Klinik görünümünün çok değişken olabilmesi nedeniyle teşhisi güçtür.
• Vücudun tek veya her iki tarafına tutabilen,tekrarlayan ve geçici olan hemipleji atakları ile karakterizedir.
• Hemipleji yanında tonik nöbetler,distonik postür,koreo-atetoik hareketler,okülomotor anomaliler ve otonomik bozukluklar görülebilir.
• Genellikle ilk atak 18.aydan önce(ortalama 8.ayda) ortaya çıkar.
• Ataklar şeklinde seyretmesi nedeniyle epilepsi, hemiplejik ve baziler migren, paroksismal diskineziler, özellikle mitokondriyal hastalıklar olmak üzere bazı kalıtsal metabolik hastalıklar, vasküler hastalıklar, koagülasyon bozuklukları ve demiyelinizan hastalıklar açısından ayırıcı tanısının yapılması gerekir.
• Alternan hemiplezi teşhisi öykü ve klinik bulgularla konur.
• Spesifik bir laboratuvar testi yoktur. EEG ve MR genellikle normaldir.
• Ataklar uyanıkken,ani başlar,dakikalar içinde bitebilir veya günlerce sürebilir.
• Atağın başında anormal göz hareketleri ve distonik postür izlenir,daha sonra hemipleji eklenir.
• Hemipleji atak içinde taraf değiştirebilir,şiddeti artıp azalabilir.
• Bu bulgulara solukluk, yüzde kızarma, midriyazis, terleme, periferik siyanoz, ishal, karın distansiyonu, sıcaklık artışı, miyozis gibi otonomik bulgular eşlik eder.
• Küçük çocuklarda distonik özellikler, büyük çocuklarda ise gevşek hemipleji daha belirgindir.
• Atak aralarında nörolojik muayene genellikle normaldir, bazı çocuklarda diskineziler görülebilir.
• Ataklar genellikle önlenemez ve yıllar içinde yavaş ilerleyen nörogelişimsel gerilikle seyreder.
• Alternan hemiplefili hastalar sıklıkla epilepsi tanısıyla gereksiz antiepileptik tedavisi alabilirler.
• Alternan hemiplejide etkinliği kanıtlanmış bir tedavi yöntemi yoktur.
• Migren tedavisinde kullanılan ilaçlar ve antiepileptikler etkisizdir.
• Flunarizinin atakların ağırlığını ve süresini azalttığı kabul görmektedir.

Topçu,M.Epilepsiyi taklit eden durumlar.http://www.baharpediatri.baskent-adn.edu.tr /dokumanlar/Dr.meraltopcu.pdf (3 Eylül 2014)
Genç,H.M.Olgu sunumu.02.01.2014.tip.kocaeli.edu.tr/docs/cocuksagligihastaliklarianabilimdali/irkilme.ppt(3 Eylül 2014)