Selim paroksismal vertigo
- Çocuklarda kısa süreli(bir veya birkaç dakika) ani gelen vertigo ve nistagmus atakları ile karakterizedir.
- Ataklar genellikle 1-2 yaş civarında başlar.
- Öncesinde herhangi bir belirti vermeden aniden gelişir.
- Tetikleyici bir neden yoktur.
- Ataklar sırasında çocuk korkmuş ve dengesiz gözükür,ayakta durmak için bir yere tutunmaya çalışır veya yere yatarlar.
- Ataklar sırasında nistagmus,terleme,bulantı kusma,görülebilir.
- Ataklar kümeler şeklinde gelebilir.
- Ataklar genelde birkaç dakika sürer.
- Birkaç gün boyunca her gün olup sonra haftalarca olmayabilir.
- Bilinç etkilenmez.
- Ailede migren öyküsü genellikle vardır.
- Ataklar arası nörolojik muayene genelde normaldir.
- Ataklar genelde 5 yaşından sonra tekrarlamaz.
- Birçok hastada ileride migren gelişir.
Selim paroksismal tortikolis
- Nedeni tam bilinmemektedir.
- Ancak labirent sistemindeki bir sorundan şüphelenilmektedir.
- Selim paroksismal vertigo veya migren ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.
- Semptomlar hayatın ilk yılında 2-8. aylar arasında başlar.
- Başlıca semptomlar tekrarlayan kusma,başın yana eğilmesi ve anormal göz hareketleridir.
- Baş ataklar halinde bazen sağa bazen sola doğru eğilir.
- Bazı hastalarda trunkal postür(retrocollis ve tortipelvis) vardır.
- Atak süreleri 10 dakika ile 1-2 gün arasında değişir,ayda 2 veya 3 kez tekrarlayabilir.
- Sıklık yaşla beraber azalır ve kaybolur.
- Huzursuzluk,stres ve kusmanın başlaması atağın geleceğini tahmin ettirir.
- Hastaların çoğu tedavisiz 2-3 yılda düzelir.
- Şiddetli olgularda difenilhidramin kullanılabilir.
Selim Paroksismal Tortikolis (1)
Selim Paroksismal Tortikolis (2)
Siklik kusma
- Periyodik olarak ani başlayan ve tekrarlayan bulantı,kusma atakları, letarji ve aşırı uyuklama halidir,
- En sık 3-6 yaş arasında görülür.
- Teşhis metabolik hastalıklar,bağırsak malrotasyonu vb diğer nedenler dışlanarak konulur.
- Selim çocukluk çağı oksipital lob epilepsisi (Panayiotopoulos sendromu) ile karışabilir.
- Ataklar 12-72 saat sürebilir.
- Ailede migren öyküsü saptanır.(%40)
- Dehidaratasyon ve ketoz gelişebilir.
- Atak sırasında sıvı-elektrolit tedavisi, antiemetik ve anksiyolitik, uzun dönem tedavide propranolol ve amiltriptilin önerilir.
Masturbasyon
- Mastürbasyon, genital organların sürtünme, elleme gibi hareketleri ile gelişen bir haz alma şeklidir.
- Bazen de otururken ya da yatarken bacaklarını gererek sıkıştırır, nefesi hızlanır, yüzü kızarır.
- Beklenilenin aksine ellerini genital bölgesine götürmeyebilir.
- Olay birkaç dakika sürer,müdahale ile kesilebilir
- Görülme yaşı 3 ay-5 yaştır ve günde 15-20 kez tekrarlanabilir.
- Birkaç dakika sürer,müdahale ile kesilebilir.
- Kızlarda daha sıktır.
- Özellikle kızlarda karın ağrısı ve parsiyel nöbetle karışabilir.
- Aylar içinde kaybolur.
- Bez dermatiti,parazitoz sonrasında da gelişebilir.
- Muayenede cinsel istismar ve perineumda anormallikler araştırılır.
- Çocukların ilgisi dağıtılabilir ancak sinirlenip tekrar devam ederler.
- Davranış tedavisi faydalı olabilir.
Uyku terörü (night terror)
- Genellikle ilk 5 yaşta görülür.
- 5 yaşından sonra giderek azalır,15 yaş civarında tamamen kaybolabilir.
- Nadiren erişkin dönemde de devam edebilir.
- Nedeni çok iyi bilinmemektedir.
- Genetik yatkınlık olduğu kabul edilmektedir.Ancak kolaylaştıran faktörler olabilir.
- Epilepsisi (sara) olanlarda gece terörü daha çok,gece terörü olanlarda ise epilepsi oranı daha yüksektir.
- Uyku terörü ,genellikle uykunun ilk yarısında (ilk 3 saat içinde) ortaya çıkar.
- Anormal davranışlarla kendini gösterir.
- Genellikle çığlıkla yataktan kalkar,çevresine korku ve şaşkınlıkla bakar,o sırada gözler açıktır ama uykuya devam ediyordur.
- Yani çocuk uykusuna devam etmektedir.Ancak gözleri açık olduğu için uyanık olduğu sanılır.
- Beraberinde yüzde solukluk,terleme,çarpıntı ve tipik korku ifadesi vardır.
- Bu nedenle de çığlık atıp bağırmaktadır.
- Daha sonra yataktan çıkarlar.Elini,bacağını,kafasını bu sırada duvara vurabilirler.
- Ailesini bu sürede tanımaz
- Bir kaç dakika sonra(5-15 dakika) nöbet kendiliğinden durur, çocuk uyanır, olanların farkında değildir.
- Tedaviden önce neden ortaya çıktığı,tek başına bir hastalık mı,bir hastalığın belirtisi olup olmadığına karar verilmelidir.
- Gece ortaya çıkabilen epilepsi nöbetinden,uyku apne sendromundan ayırt edilmelidir.
- Gece terörü ve gece epilepsileri akraba hastalıklardır.
- Epilepsi hastalarının %30-40’ında gece terörü vardır.
- Bu nedenle uyku tetkikleri çok iyi yapılıp tedavi buna göre belirlenmelidir.
- Her şeyden önce uyandırmaya çalışılmamalıdır.
- Atağın daha çok uzamasına neden olunabilir,yatağına getirilmeye çalışılmalıdır,söylenenleri anlamamaktadır.
- Psikojenik faktörlerin varlığı mutlaka araştırılmalıdır.
- Psikojenik faktörler tetikleyen en önemli faktördür.
- Gerginlik,sıkıntı,depresyon,aile içi çatışma,okul başarısızlığı vb.durum varsa öncelikle ortadan kaldırılmalıdır.
Uyurgezerlik
- Uyurgezerlik daha çok 5-12 yaş arasında görülen psikolojik bir sorundur.
- Çocuğun uykunun bir bölümünde bilinçsizce yatağından kalkar,oturur, yürür,giyinir, televizyon izler.
- Yani günlük yaşamda yaptıklarını bilinçsiz olarak gece uykuda sürdürür.
- Çevreye boş boş bakar,iletişime geçmez.
- Yaklaşık 5-20 dakika sürer ve genellikle daha sonra yatağına geçip uykuya devam eder.
- Ertesi gün ise yapılanları hiç hatırlamazlar.
- Uyurgezer çocuk uyandırılmaya çalışılmamalı, sakin olup,yanında durulmalı,kendisini olası zararlardan korumalıdır.
- Uyurgezerliği saptanan çocuğun odası tekrar gözden geçirilmeli,kendisine zarar verecek öğeler ortadan kaldırılmalı,kapı ve pencerelerin açılması ,dışarı çıkması ihtimali düşünülüp tedbirler alınmalıdır.
- Uyurgezerlik tedavi edilmesi gereken bir durumdur.Aksi taktirde kendine zarar verebilir.
- Uykusuzluk,stres uyurgezerliğe yol açabiir ya da tekrar başlatabilir.
- Tedavide öncelikle aile uyurgezerlik hakkında bilgi sahibi olmalı,çocuğun uyku hijyeni sağlanmalı,uyurgezerliği tetikleyecek faktörler ortadan kaldırılmalıdır.Bunlarla çözüm sağlanamıyorsa ilaç tedavisi uygulanır.
Narkolepsi-Katapleksi Sendromu
- Narkolepsi, gün içinde oluşan ani uyku ataklarıdır.
- Katapleksi ani bir heyecan, sevinme,gülme,ağlama sonrasında kas tonusunun azalmasıdır.
- Katapleksi de aniden tonusunu kaybeden çocukta düşmeler olabilir.
- Düşme anında çocuk uyanır ve olayların sonrasını hatırlar.
- Ayırıcı tanıda epilepsi, özellikle atonik nöbetler düşünülür.
- Epilepside bilinç tümü ile kapalıdır, ağır yüz yaralanmaları görülebilir.
- Narkolepsi/katapleksi antiepileptiklerden fayda görmez.
- Uyanık ve uyku EEG’leri normaldir.
- Narkolepsi-katapleksi sendromu teşhisi klinik olarak konulur.
- Uyku atakları ve katapleksi ataklarının 6 ay süre ile devam ediyor olması teşhis için yeterlidir.
- Ayırıcı tanıda polisomnografilerden yararlanılır
Topçu,M.Epilepsiyi taklit eden durumlar.http://www.baharpediatri.baskent-adn.edu.tr /dokumanlar/Dr.meraltopcu.pdf (30 Ağustos 2014)
Genç,H.M.Olgu sunumu.02.01.2014.tip.kocaeli.edu.tr/docs/cocuksagligihastaliklarianabilimdali/irkilme.ppt(30 Ağustos 2014)