Prematüre apnesi

• Apne,prematüre bebeklerin önemli ve sık görülen bir sorunudur.
• Apne,solunumun 20 sn’den fazla süreyle durması ve bu sırada solukluk,siyanoz,bradikardinin,(<100/dk) oluşmasıdır.
• 3 tip apne gözlenir.
  1- Santral apne
  2- Obstrüktif apne
  3- Miks apne
  Santral apne,MSS’deki solunum merkezinden solunum kaslarına uyaran gelmemesi ile oluşur.
  Preamatürelerde ve asfiksi gibi patolojik durumlarda görülür.
  Obstrüktif apne,üst solunum yollarında ve özellikle larinks seviyesindeki tıkanmalara bağlı olarak gelişir.
  Prematürelerde ve ventilatör tedavisi alan bebeklerde daha sık görülür.
  Miks tip apne,santral ve obstrüktif tip apnenin birlikte olduğu solunum durmasıdır.
• Preterm bebeklerde görülen apnenin en sık nedeni miks apnedir, %50-75 oranında görülür ve genellikle obstrüktif apnenin santral apneye dönüşmesi şeklindedir.
• Kısa süren apneler genellikle santral iken, uzun süren apneler miks tipdedir.
• Gebelik yaşı azaldıkça, kısa süreli santral apnelerin sıklığı artmaktadır.
• Prematürelerde normalde defakasyon,yutma,spontan hareketler sırasında 10 sn süreli solunum durmaları olur.
• Ancak bu sürede bradikardi olmaması ile prematüre apnesinden ayrılır.
• Gebelik haftası 34 hafta altında olan(özellikle doğum ağırlığı <1500gr ) bebeklerde prematüre apnesi sık görülür.
• Prematüreliğe bağlı idiyopatik apne olabileceği gibi, hastalıklara ve ciddi sorunlara bağlı olarak da apne gelişebilir.
• İdiyopatik apne : Solunum merkezi ve uyanıklık merkezinin immatüritesine bağlı apne çeşididir ve başlıca prematüre bebeklerde görülür.İdiopatik apne sıklığı gebelik yaşı ile ters orantılı artar.Genelde 2-7.günler arasında ortaya çıkar.
• 1.gün görülen apneler hemen daima başka bir hastalığa işaret eder.
• 2.haftadan sonra başlayan apneler acil müdahaleyi gerektirir ve ciddi bir şekilde araştırılmalıdır.
• İdiyopatik apne teşhisi konulmadan önce, apnenin diğer nedenleri dışlanmalıdır.
• Apne genellikle % 95 oranında bradikardi ile birliktedir.
• Bradikardinin sıklığı ve ağırlığı bir önceki apne atağının süresi ve hipoksinin derecesi ile ilişkilidir.
• Ağır bradikardi, serebral dolaşım bozukluğuna yol açar. Apne ve bradikardi atakları sırasında serebral perfüzyonun azaldığı, iskemiye bağlı lökomalazi ve serebral palsi riskinin arttığı belirtilmektedir.
• Ciddi prematüre apnesi ve tekrarlayan apne atakları bebeği, nörogelişimsel sorunlar açısından riske sokar.
• Ayrca apne ve bradikardi atakları geçiren bebeklerde spastik diplejinin daha sık olduğu bildirilmektedir.
• Periyodik solunum : Yaşamın ilk ayında term bebeklerde uykuda kısa süren apne  nöbetleriyle karakterize solunum izlenir.
• Bu solunum tipi prematüre bebeklerde günün her saatinde olabilir ve daha sıktır.
• Periyodik solunum, genellikle prematüre bebeklerde 36. gebelik haftasına kadar aralıklarla devam eden, 5- 10 sn’lik apne periyodunu 10-15 sn süren, 50-60/dk olacak şekilde taşipnenin takip ettiği, normal neonatal solunumdur.
• Bu sırada bebekte solukluk,siyanoz veya bradikardi oluşmaz.
• Prognostik özelliği yoktur.
• Ancak periyodik solunumun,uzamış apneik  periyodlardan ayırtedilmesi gereklidir.
• Çünkü uzamış apneik periyodlar ciddi bir hastalığı işaret edebilir.

Prematürelerde apne nedenleri
– Prematüre apnesi
– RDS
– Masif akciğer kanaması
– Üst solunum yolu obstrüksiyonu
– Septisemi
– Hipokalsemi
– Hipoglisemi
– Kalp yetmezliği
– İntrakraniyal kanama
– Konvülziyonlar
– İlaca bağlı solunum depresyonu(PGE1)
– Besin aspirasyonu

      
 apne monitörü

Apne tedavisi
Atak tedavisi
– Solunum yollarının temizlenmesi,aspirasyon
– Fiziksel uyarı
– Balon ve maske ile ventilasyon
– Entübasyon

Genel önlemler
– Uygun çevre ısısı
– Pozisyon
– Anemi tedavisi
– Titreşimli su yatağı
– Nazal CPAP

Spesifik tedavi

• Adrenerjik sistemi uyarıcı metilksantinler(kafein,teofilin,aminofilin)
• Metil ksantinlerin etkisiz kaldığı durumlarda doksapram
• Prematüre apnesi için kullanılan kafeinin bebeklerde ventilasyon zamanını kısalttığı,BPD’de yararlı olduğu ve nörogelişimsel prognozu olumlu etkilediği gösterilmiştir.
• Devamlı oksijen uygulaması sırasında bebekler nabız oksimetri ile sürekli monitorize edilmelidir.
• Bebekler hipoksi yanı sıra hiperoksiden de korunmalıdır.
• Bebekler için hedef oksijen satürasyonu değerleri değişkenlik göstermekle beraber %88-92;%89-94 aralıkları kullanılabilir.
• Farklı uygulamalar olmakla birlikte üst limit %95 olarak kabul edilebilir.