Polio Aşısı (çocuk felci aşısı )
- Çocuk felci ağızdan virusun alınması ile bulaşan ,genellikle öncesinde belirti vermeyen küçük çocuklarda oluşan bir enfeksiyondur.
- Ülkemizde 1998 yılından beri Polio vakası saptanmamıştır.
- 2002 yılında Dünya Sağlık Örgütü Avrupa ile birlikte Türkiye’ye de poliosuz ülke sertifikası vermiştir.
- Tüm dünyada polio eradike edilinceye kadar aşılama çalışmalarına devam edilecektir.
- İki tip polio aşısı vardır.
- Birisi ağızdan damla şeklinde verilen canlı (OPV),
- Diğeri ise beşli karma aşı içinde kas içine enjekte edilen inaktif polio (IPV) aşısıdır.
- Her iki aşıda hastalığın kontrolünde başarılı olmuştur,ancak iki aşınında farklı risk ve faydaları bulunmaktadır.
- İnaktif (IPV)aşının ciddi bir yan etkisi yoktur.
- Ancak canlı aşı(OPV) aşı yapılanlarda ya da temas edenlerde paralitik polio (çocuk felci) oluşturabilir.
- İlk aşılamada bu risk daha fazladır.
OPV (canlı polio aşısı) yan etkisi varsa niçin hala kullanılıyor?
- OPV vahşi virusun barsaklarda replikasyonunu sınırlandırır.
- Gaita ile yayılımını engeller.
- IPV’ye göre daha ekonomiktir.
Aşının uygulanması
- Çocuk felci aşısı, beşli karma aşısı içinde ölü aşı ya da ağızdan ek olarak canlı aşı (OPV) şeklinde uygulanır.
- Ulusal aşı programında çocuk felci aşısı, ilk 2 dozu beşli karma aşı (aBDT-IPV-HIB) içinde IPV,sonraki 2 dozu,
eş zamanlı olarak, beşli karma aşı içinde IPA ve OPV olarak uygulanır. - Polio aşısı,ülkemizin konumundan ötürü uygulamadaki önemini korumaktadır.
- Bu nedenle aşıya engel durum yoksa, ulusal aşı programı uyarınca 2 kez OPV yapılması önerilir.
- Canlı virüs aşısı olmasından ötürü, OPV bağışıksal sorunlu (yetmezlikli ya da baskılanmış, kanser sağaltımı gören) ve ailesinde bağışıksal sorunlu birey bulunan çocuklarda uygulanmamalı, OPV uygulaması öncesinde bu durum kısaca sorgulanmalıdır.
- Böyle durumlarda bütün çocuk felci aşıları IPV(ölü aşı) olarak verilir.
Aşının yan etkileri
- Aşıdan sonra nadiren ateş,iştahsızlık,uyku hali,ishal,baş ağrısı,kas ağrısı görülebilir.
- En önemli istenmeyen yan etki paralitik poliomiyelittir.(çocuk felci)
- Görülme olasılığı 1 milyon uygulamada 1 dir.
- Çocuklara daha önceden IPV(inaktif çocuk felci aşısı) uygulanması paralitik poliomiyelit gelişme olasılığını çok azaltmaktadır.
- Paralitik Poliomiyelit aşılananlarda 4-30 gün,aşı yapılanlarla yakın teması olanlarda 4-75 gün sonra ortaya çıkabilir.
- OPV,immun yetmezliği olanlara,bu hastaların yakınlarına ve daha önce aşılanmamış erişkinlere yapılmamalıdır.