Pişik
- Çocuk bezlerinin temas ettiği bölgede saptanan kızarıklıklar pişik(diaper dermatit) olarak adlandırılır.
- Pişik,bezin altında kalan bölgede nem, sürtünme, üre ve dışkı gibi faktörlerin etkisiyle gelişir.
- En önemli faktör derinin uzun süre idrar ve dışkı karışımına maruz kalmasıdır.
- Pişikten korunmak için ;
- Bebeğin altı kuru ve temiz tutulmalı,
- Bebeğin altı çok yumuşak bir şekilde silinmeli,
- Bebeğin altı sadece ılık su ile temizlenmeli,
- Temizleme için sabunlu su kullanılmamalı,
- Kurulama küçük dokunuşlarla fazla suyu alma şeklinde yapılmalı,
- Kurulama için saç kurutma aygıtı kullanılmamalı,
- Kuruduktan sonra deriye çinko oksit içeren kremler sürülmeli,
- Kirletilen bezler çabuk değiştirilmeli,
- Bezler yenidoğan döneminde her saat,
- Bebeklik döneminde 3-4 saatte bir,
- Gece uykuda en az bir kez değiştirilmeli,
- Bezler çok sıkı bağlanmamalı,
- İyi emicilik özelliği olan bezler kullanılmalı,
- Talk pudrasından kaçınılmalı,
- Deri bütünlüğünün bozulduğu durumlarda ıslak mendiller kullanılmamalıdır.
- Hafif pişik tedavisinde ve önlenmesinde çinko oksit, dimetikon, lanolin, petrolatum
gibi topikal kremler kullanılabilir. - Bu ilaçlar bez her değiştirildiğinde kullanılmalıdır.
- Bu şekilde derinin hasarlanması ve enfeksiyonu önlenmiş olur.
- Bu grup ilaçların hidrofilik bazlı olanları günlük kullanım için uygun değildirler,
koruyucu özellikleri de azdır. - Yağ içeriği fazla olanlar tercih edilmelidir.
- Etkin koruma sağlayan lipofilik çinko oksit ve titanyum dioksitin en önemli dezavantajı
deriden uzaklaştırılmalarındaki güçlüktür. - Lipidden zengin ürünlerin bir diğer avantajı prezervatif içermemeleridir.
- Krem ve losyonlarda genel olarak prezervatifler bulunur ve duyarlandırma potansiyelleri
nedeniyle kullanılmaları önerilmez. - Dekspantenol içeren merhemler(bepanthene,pantenol),pişik tedavisinde ve önlenmesinde yararlıdır.
- Dekspantenol transepidermal su kaybını azaltır ve stratum korneumu hidrate eder.
- Kabaca 2-3 günü geçen pişik durumunda kandida enfeksiyonun(mantar) eklendiği düşünülür.
- Bu durumda tedaviye lokal antifungal ilaçlar eklenir.
- Candida albicans lokal direnci azalmış olan deriye kolayca yerleşir.
- Parlak kırmızı,keskin kenarlı lezyonlar oluşturur.
- Üzerlerinde vezikül ve püstüller şeklinde lezyonlar olabilir.
- Nistatin, Candida albicansa karşı etkilidir.
- Nistatine bir iki gün içinde yanıt alınamama durumunda farklı bir ajana geçilmelidir.
- Nistatin tedavisinden sonra sık tekrarlama durumunda, nistatinin anti-bakteriyel ve antiinflamatuvar
etkilerinin olmaması,rezervuar bölgelerden yeniden kolonizasyon olması ve direnç gelişmesi düşünülmelidir. - Klotrimazol ve mikanozol,siklopiroks tedavide kullanılabilen diğer antimikotiklerdir.
- %2 mupirosinin(bactroban) C. Albicans’ı 2-6 günde eradike ettiği ve 4-7 günde tüm lezyonları iyileştirdiği tespit edilmiştir.
- Mupirosin gram pozitif ve negatif patojenlere etkilidir.
- Ancak topikal antibakteriyel ilaçlar yerel deri mikroflorasını bozabileceğinden pişik tedavisinde kullanılmaları tartışmalıdır.
- Ağzında pamukçuğu olan çocuklarda da dışkıda C.albicans çıkışı fazla olduğu için kolay pişik oluşur.
- Bu önlemler yetersiz kalırsa zayıf etkili %0.5-1 hidrokortizon içeren kremler kısa süreli(1-2 hafta) kullanılabilir.
- Steroitlerin bilinçsiz kullanımı çocuklarda iyatrojenik cushing sendromuna ve adrenal bezin baskılanmasına yol açabilmektedir.
- Fazla miktarda ve özellikle 6 haftayı geçen uzun süreli steroit kullanımında hipotalamohipofizer aks etkilenebilmektedir.
- Bebeklerde %1 hidrokortizondan daha kuvvetli ajanlar asla kullanılmamalıdır.
- Hidrokortizon da sadece erüpsiyon yatışıncaya kadar kullanılmalıdır.
- Çocuklarda güvenilirlikleri bilinmeyen florlu kortikosteroidler, diaper dermatit tedavisinde önerilmemektedir.
- Enfeksiyon durumunda antibiyotik içeren kremler de gerekebilir.
- Enfeksiyon varlığında koruyucu kremler tablonun şiddetlenmesine neden olabilirler.
- Ancak enfeksiyon geriledikten sonra idame tedavi için kullanılabilirler.
- Koruyucu kremlerde aktif içeriğe ek olarak bulunan vitaminler ve aloe gibi katkı maddeleri allerjik kontakt dermatit yapabilir.