Nekrotizan enterokolit(NEC)
- NEC bağırsakların kısmi veya tam iskemisi ile karakterize bir gastrointestinal sistem hastalığıdır.
- Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde izlenen bebeklerin %1-10’nunda gelişmekte olup,%90’nı preterm,%10’u term bebeklerdir.
- NEC sıklığı, düşük doğum ağırlığı ve gebelik haftası ile ters orantılı olarak artmaktadır.
- En sık olarak bağırsağın terminal ileum bölgesi tutulur.
Risk faktörleri
- Prematüre
- Perinatal asfiksi
- RDS
- Umbilikal kateterizasyon
- Hipotermi
- Şok
- Hipoksi
- PDA
- Polisitemi
- Trombositoz
- Anemi
- Kan değişimi
- Konjenital GİS anomalileri
- Formula ile beslenme
- Nazo-jejunal beslenme
Klinik bulgular
- Semptomların başlaması genellikle 3-10. günler arasındadır.
Abdominal distansiyon(%70-90)
Beslenme intoleransı ve gastrik rezidüelerin artması
Safralı kusma(%70)
Kanlı gaita(%25-60)
Gastrointestinal gizli kanama - NEC’in erken bulguları neonatal sepsisten ayırt edilemez.
- Başlangıç bulguları sadece letarji ve ısı düzensizlikleri şeklinde olabilir,daha sonra apne,bradikardi gibi ciddi bulgular ortaya çıkabilir.
Radyolojik bulgular
Direkt grafi
- Bağırsak anslarında genişleme,incelme
- Hava sıvı seviyesi
- Pnömotozis intestinalis
- En erken radyolojik bulgu intestinal ileus olup,bağırsak duvarında gaz görünümü(pnömotozis intestinalis) spesifik bir belirtidir.
Ultrasonografi
- Abdominal hava
- Portal vende gaz(şampanya belirtisi)
Laboratuvar bulguları
- Lökopeni
- Trombositopeni
- Hiponatremi
- Hipokalemi
- Metabolik asidoz
- Hipo-hiperglisemi
- Gaitada gizli kan pozitifliği
- Kan veya peritoneal sıvıda pozitif kültür(%10-30 hastada)
Tedavi
- Enteral beslenme durdurulur. NG drenaj uygulanır.
- Umbilikal katater varsa çekilir.
- 6-12 saat arayla radyolojik değerlendirme yapılır.
- Sıvı elektrolit dengesi,TDP desteği
- Vital bulgular,AÇT(aldığı-çıkardığının takibi) ve batın çevresi takibi yapılır.
- Ampirik antibiyotik tedavisi (genelde 10-14 gün)
- Ampisilin+aminoglikozid+metronidazol/klindamisin(anaeoroblar için) tedavisi planlanır.
- TPN (bebek stabilize edildikten sonra)
Batın grafileri,batın muayenesi ve GİS fonksiyonları normale döndükten en az 5 gün geçmeden enteral beslenmeye başlanılmaz.
Cerrahi Tedavi
- İntestinal perforasyon
- Karın duvarında eritem
- Abdominal kitle
- Portal venöz gaz
- Tekrarlayan grafilerde sabit bağırsak ansları
NEC’in en sık komplikasyonları
- Striktür
- Fistül
- Apse
- Rekürren NEC
- Kısa bağırsak sendromu
- Malabsorpsiyon
- Kolestaz
- Enterokist
Korunma
- Küçük prematüre bebeklerde enteral beslenmeye başlamadan önce hipovolemi ve hipervizkozite düzeltilmeli,homeostatik sistemin maturasyonunu tamamlaması için bebeğe zaman tanınmalıdır.
- ÇDDA(çok düşük doğum ağırlıklı) ve perinatal asfiksi ile doğan bebeklerde enteral beslenme;küçük miktarlarda olmalı ve anne sütü tercih edilmelidir.
- Mama ile beslenme zorunluluğı var ise,mama dilüe edilerek osmolaritesi düşürülmelidir.
- Bütün bebekler vital bulgular,gastrik rezidüeleri,beslenme intoleransı ve dışkıda gizli kan pozitifliği açısından izlenmelidir.
Nekrotizan enterokolit:9 yıllık çalışmanın sonuçları(2Ocak 2013)http://www.kanunieah.gov.tr/dergi/pdf/6 Kasım 2014) NEK için risk faktörleri.(27 Ağustos 2013)tip.kocaeli.edu.tr/docs/…/nekrotizan_enterokolit.pp(6 Kasım 2014)