Ateşli Havale (Febril Konvülziyon)

6 ay-6 yaş arasındaki çocuklarda ateşe bağlı oluşabilen bir baygınlık nöbetidir.
Nöbet sırasında gözler sabit bir noktaya bakar,çocukta istem dışı, kol,bacak,yüz veya tüm vücutta engellenemeyen  hareketler,ağızda köpürme görülür.
Nöbetler genelde birkaç dakikada son bulur,bazen 15 dakikadan fazla  sürebilir.

Havalelerin nedeni henüz çok iyi bilinmemekle beraber en önemli faktörün genetik yatkınlık olduğu kabul edilmektedir.

Havale oluştuğunda ne yapılmalıdır?

• Havaleden hayatını kaybeden çocuk bildirilmemiştir.
• Bu yüzden öncelikle soğukkanlı,sakin olunmalıdır.
• Rahat nefes alması açısından baş hafif geride olacak şekilde yan tutulur.
• Sırt üstü yatırılmamalıdır.
• Ateşi var ise kıyafetleri çıkarılır.
• Daha sonra uygun dozda ateş düşürücü bir fitil uygulanır
• Aynı zamanda ılık su ile ateşi düşürülmeye çalışılır.
• Havale anında su dahil olmak üzere herhangi bir içecek veya şurup verilmez.
• Ağza kaşık,parmak vb.sokmak sakıncalıdır.
• Genellikle havaleler birkaç dakika içinde son bulur.
• Havale oluştuğunda ilk müdahale yapıldıktan sonra hasta  uygun bir sağlık merkezine götürülür.
• Havaleler çocuklarda %2-4 oranında görülür.
• %90’nı ilk 3 yaşta oluşur.
• En sık 18-24 ay arasında olur.
• 6 aydan önce ve 6 yaşından sonra ortaya çıkan havaleler dikkatlice araştırılır.
• Havaleler sıklıkla ateşin hızla yükseldiği dönemde genellikle de ateşli hastalığın ilk gününde oluşur.
• Havalelerin %80-90’nı basit havaledir.
• Basit havaleler ,kısa süreli(15 dakikadan kısa),aynı gün içinde tekrarlamayan gruptur.
• Ailede çocukluk döneminde havale geçirenlerin bulunması ve çocuğun yaşının 18 ayın altında  risk faktörüdür.
• Tekrarlama riski genel olarak %33 tür.
• Küçük yaşta geçirenlerde tekrarlama riski daha fazladır.
• Tekrarlar tekrarlama riskini artırmaktadır.
• Epilepsi(sara) gelişme riski %2’dir.
• Havale geçirenlerin zeka seviyelerinde, okul performanslarında sorun saptanmamıştır.

Havale geçiren çocuklarda ilaç kullanımı

• Havalenin tipi dikkate alınarak (basit mi? komplike mi ?) ateşlendiği günlerde ağızdan ya da rectal (makattan) diazepam uygulaması seçilir veya her gün kullanılmak üzere 2 yıl süre ile ya da 5 yaşına kadar koruyucu ilaçlar (fenobarbital,sodyum valproat,depakin oral solusyon %20) kullanılır.
• Makattan ölçülen ateşin 38,5C’yi geçtiği durumlarda diazepam 12 saat ara ile 2 gün boyunca (maksimum 4 doz) ağız  ya da makat yoluyla kullanılabilir.İkinci günden sonra ateş sürse bile ilaç uygulanmaz.
• Diazepam rectal kabaca 5  yaşın altında 5mg, 5 yaşın üstünde 10 mg olacak şekilde uygulanır.
• Makattan uygulanan Diazepam yeşil reçete ile satılmaktadır. 5 ve 10mg’lık formları bulunmaktadır.
• Diazepam rectal havale anında da kullanılan bir ilaç olup,daha önce havale geçiren çocukların evinde bulundurulmalıdır.

VİDEO
Ateşli havale (1)
Ateşli havale (2)