Görme Taramaları ve Göz Sorunları

Görme Taramaları ve Göz Sorunları         image252

  • Görme taramaları doğumdan itibaren başlar.
  • Tüm çocuklar doğumdan 1-2 ay sonra,1 yaşında,3 yaşında ve 5-6 yaşında göz muayenesinden geçirilmelidir.
  • Sonraki dönemde özellikle ailesinde kırma kusuru (görme sorunu) olanlarda birkaç yıl aralıklarla devam edilmelidir.
  • İlk 1-2 aydaki göz muayenesi çocuk hekimleri ya da aile hekimleri tarafından yapılabilir.
  • 1500 gramın altında ve 32.haftadan önce doğan tüm prematüre bebekler doğumdan sonra muayene edilmelidir.
  • İlk muayene doğumdan sonra 4.haftada yapılmalıdır.
  • Tüm bebekler ve çocuklar;
    Doğumsal katarakt,
    Şaşılık,
    Göz tembelliği,
    Glokom(göz tansiyonu),
    Kırma kusurları (görme sorunları),
    Göz bebeği anomalileri,
    Göz kapağı sorunları,
    Göz yaşı kanalı tıkanıklığı,
    Gözde kanama ve iltihap  açısından değerlendirilir.
  • Yenidoğan bebekler görebilmektedirler, ancak erişkinlerin seviyesinde değildir, görme keskinliği zamanla artmaktadır.
  • Yenidoğan bebeğin annenin yüzüne bakması 2.ayda belirginleşir.
  • Cisimleri 3.aydan itibaren takip etmeye başlar.
  • 2-3 aylık iken 25-30cm uzaklıktaki cisimleri,
  • 6 aylık iken 3m uzaklıktaki cisimleri izleyebilir.

Doğumsal Katarakt   image253

  • Normalde saydam olması gereken göz merceğinin saydamlığını kaybedip beyazlaşmasına katarakt denir.
  • Katarakt yeni doğan bebeklerde veya çocuklarda da görülebilir.
  • Bunlara bir kısmı doğumsaldır bir kısmı ise sonradan oluşabilir.
  • Yeni doğan bebeğin gözbebeğinde beyazlık görülmesi genellikle doğumsal kataraktın belirtisidir.
  • Tek göz veya her iki gözde olabilir.
  • Tek gözde görülen kataraktlar daha önemlidir.
  • Göz tembelliğine bağlı kalıcı görme bozukluğu oluşabilir.
  • Doğumsal kataraktın en büyük sakıncası göz tembelliği (ambliyopi) oluşturmasıdır.
  • Tedavisi cerrahidir

Göz kaymaları (şaşılık)image66

  • Yenidoğan bebeklerin yaklaşık %65’inde ilk 5 ayda sık olarak kaymalara rastlanmaktadır.
  • Bu kaymaların bir kısmı 1 yaşına doğru düzelmektedir.
  • Kayma olduğunda tam bir göz muayenesi ile kornea,mercek,retina ,görme siniri ve lens değerlendirilir.
  • Çünkü az görmede kaymaya neden olmaktadır.
  • Sorun saptanmaz ise 1 yaşına kadar beklenilir,1 yaş sonrası tekrar değerlendirilir.
  • Şaşılıkların 2 ana nedeni vardır.
  • %80’ninde kırma kusuru mevcuttur,bunların çoğu hipermetrop olup gözlük verildiğinde düzelir,ameliyata gerek kalmaz.
  • %20’sinde ise bir kırma kusuruna rastlanmaz.
  • Bu bebeklerde  cerrahi  düzeltme ve kapatma yöntemleriyle gözler kuvvetlendirilmeye çalışılır.

Göz tembelliği (ambliyopi) image255

  • Göz dokularının yani kornea,mercek,retina,göz sinirinin sağlam olmasına rağmen görmenin iyi olmamasıdır.
  • Göz tembelliğinde üç boyutlu görme,kontrast duyarlılık azalır.Pilotluk,cerrahlık gibi meslekleri yapması zorlaşır.
  • Belli taramalar,araştırmalar yapılmaz ise ailenin çocuğunun gözünün tembel olduğunu anlaması çok güçtür.
  • Anne ve/veya babasında göz tembelliği olan çocukta göz tembelliği riski biraz daha fazladır.
  • Birinci derece akrabalarda göz tembelliği varsa bu çocukların da mutlaka belirli zamanlarda muayene edilmesi gerekir.
  • Bebek/çocuk ne kadar erken yakalanırsa tedaviden yanıt alınması o derece olumludur.
  • Zamanında da yakalansa göz tembelliğinin tedavisinde kabaca 3 tür sonuç ile karşılaşılır.
  • 1/3 ünde çok iyi sonuç elde edilir,görme artar,
  • 1/3 ünde görme bir miktar artar,
  • Diğer 1/3 lük bölümde ise yeterince düzelme hatta hiç düzelme olmaz.
  • Göz tembelliğinin en önemli nedeni kırma kusurlarıdır.(görme sorunları)
  • 2.neden şaşılıklar,
  • 3.neden yoksunluk tembelliği denilen korneadaki,retinadaki bir leke nedeni ile yeterli ışık giremmesi sonucu oluşan tembelliktir.
  • Göz tembelliğinin tedavisinde ilk 5 yaş çok önemlidir.
  • Göz tembelliği ancak kapatma ile düzelir.
  • Cerrahi müdahale söz konusu değildir.
  • Cerrahi tedavi sadece şaşılığı düzeltmek için kullanılır.
  • Tedavide en önemli yaklaşım zayıf olan gözü kullanmaktır.
  • Bu yüzden daha iyi olduğu tahmin edilen göz kapatılır.
  • Kapatma süreleri çocuğun yaşına göre değişir.
  • Örn.6 aylık bebek için 45 dakika süre ile gözü kapatmak yeterliyken 5-6 yaşta  bu süre 5-8 saate kadar çıkabilir.
  • Göz gereğinden fazla süre kapatılırsa diğer gözde tembellik oluşabilir.
  • 9-10 yaşın üstünde kapatma tedavisinden elde edilen sonuçlar küçük yaşlara göre çok azdır.
  • Kapatmanın belli bir yaşa kadar sürdürülmesi gerekir.

Göz tansiyonu (glokom)

  • Bebeklerde de göz tansiyonu olabilir.
  • Göze ait yapısal bazı sorunlar bebeklerde doğduğu anda veya doğumdan sonraki ilk aylarda göz tansiyonuna neden olabilir.
  • Genellikle göz küresinin büyümesi,
    Gözlerde asimetri,
    Gözlerde sulanma,
    Işıktan çok rahatsız olma,
    Korneanın saydamlığını kaybetmesi ile kendini gösterebilir.
  • Tedavisi cerrahidir.

Göz tümörleri

  • Bebeklerde en sık ve önemli göz içi tümörü retinoblastomdur.
  • Göz bebeğinde beyazlık (lökokori) ve şaşılık en sık iki bulgusudur.
  • Sinir kaynaklı bir tümör olduğu için beyine doğru ilerleme yapabilir.
  • Bu nedenle sadece göz için değil hayatı da tehdit edebilen bir hastalıktır.
  • Erken tanı ile tedavisi mümkündür.

Gece körlüğü (tavuk karası)   image256

  • Retina tabakasının ilerleyici kalıtsal bir hastalığıdır.
  • Bu hastalarda gece görüşü azalır, görme alanı daralır.
  • Hastalık ilerlediğinde gündüz görmede etkilenir.
  • Özellikle ilerleyen yaşlarda gece araba kullanmak tehlikeli hale gelir.
  • Gece aktivitelerine dikkat edilmelidir.
  • Bazı tipleri erken yaşta ortaya çıkar hızlı ilerler, bazı tipleri geç ortaya çıkar yavaş ilerler.
  • Uygulanan tedaviler hastalığı iyileştirmez, sadece ilerleme hızını yavaşlatır.

Renk körlüğü      image257

  • Genetik bir hastalıktır.
  • Ancak sonradan bazı hastalıkların seyrinde de oluşabilir.
  • Akraba evliliklerinde daha sık görülür.
  • Renk körlüğü, renkleri ayırt etme yeteneğinin bozulmasıdır.
  • Gözün retina tabakasında bulunan mavi, kırmızı, yeşil pigmentlerin biri, ikisi veya üçü çok azdır ya da hiç yoktur.
  • Sık olarak kırmızı ve yeşil renkler ayırt edilmez.
  • Günlük yaşamda sorun yaratmaz ancak bazı mesleklerin uygulanmasında zorluk yaşanır.
  • Çocuklarda 4-5 yaşından önce renk kavramı tam oturmadığından teşhis zor olabilir.
  • Tedavi tam mümkün değildir.
  • Özel birtakım lens ve gözlükler kullanılır.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı (Dakriyostenoz)    

  • Yenidoğan bebeklerde gözyaşı kanalının alt ucunun açılmadığı durumlarda oluşur.
  • Doğumdan 2-3 hafta sonra bir ya da 2 gözde sulanma ve çapaklanmaya neden olur.
  • İlk 1 yaşta kendiliğinden düzelebilir.
  • Bu dönemde sadece göz masajı, enfeksiyon varsa antibiyotikli göz damlaları kullanılır.
  • İlk 1 yaşta düzelme olmazsa göz hekimi tarafından değerlendirilir.

image258