Gelişimsel Kalça Çıkığı(GKÇ)   

• Anne karnında normal olan kalça yapısının çeşitli nedenlerle sonradan bozulma göstermesine gelişimsel kalça çıkığı(GKÇ) denir.
• Görülme sıklığı %1’dir.
• Ülkemizde bu oranının daha yüksek olduğu düşünülmektedir.
• Kız çocuklarında 5-6 kat daha fazla görülür.
• Sol kalçada görülme oranı  3 misli fazladır.
• Ailevi özelliği vardır.
• İlk çocukta kalça çıkıklığı varsa 2.çocukta olma olasılığı 5 kat daha fazla, annede varsa çocukta risk 12 kat daha fazladır
• Bebeğin kalçasının en hassas olduğu dönem doğumdan önceki son 4 hafta ve doğumdan sonraki  ilk 3 haftadır.
• Doğumdan sonra bebeklere kundak yapılması, bacaklarını düzleştirmeye çalışmak kalça çıkığına neden olabilmektedir.
• Bu nedenle bebeğin hareket etmesi engellenmemeli, kundak yapılmamalıdır.
• Kalçanın gelişebilmesi için bacakların bükük ve hafif açık pozisyonda olması gerekmektedir.
• Klinik muayene ile kalça çıkığı teşhisi %50 oranında mümkündür.
• 6 aydan küçük bebeklerde kalça eklemi kıkırdakla kaplı olduğundan direkt röntgen filmleri ile değerlendirmek zordur.
• Ancak ilk 6 ayda ultrason yapılmayan bebeklerde direkt kalça grafisi çekilerek karar verilir.
• Kalça çıkığı kuşkusu olan bebekler ortopediste yönlendirilir.
• GKÇ da tedavi kalça çıkığının derecesine ve bebeğin yaşına göre değişir.

Tanı için doğumdan sonra 1.ayda tüm bebeklere kalça ultrasonu yapılmalıdır.
Ultrason önemli bir tanı aracıdır ancak her zaman kalça çıkığı konusunda yardımcı olmamaktadır.

Kalça ultrasonografisinin değerlendirilmesi

• Kalça ultrasonunun kriterlere uygun çekilip çekilmediği yorumlanır.
• Morfolojik değerlendirme yapılır.
  – Kemik çatı (asetabulumun kemik kısmının femur başını örtmesi),
  – Kıkırdak çatı (kıkırdak kısmının örtmesi) ve
  – Kemik köşe(asetabulumun köşesi)
• Alfa ve beta açıları ölçülür,daha sonra tipi saptanır.
  – Alfa açısı (Kemik çatı açısı)
  – Beta açısı (Kıkırdak çatı açısı)

Tip I kalça

• Tip I kalça, normal kalçadır.
• Beta açısı 55°dereceden küçük,alfa açısı 60°’den büyüktür.
• Çıkık kalçada  alfa açısı azalır,beta açısı ise artar.
• Asetabulum matürdür.

Tip II kalça

• 12. haftaya kadar olan bebeklerde alfa açısının 50°’ ile 59° arasında olması durumunda tip II kalça söz konusudur.
• Bu bebeklerde kemik çatı iyi olmayabilir ve kemik köşe yuvarlak olabilir.
• Ancak bu tür kalçaların çok büyük bir kısmı 12. haftanın bitiminde normal değer olan 60°’ye ulaşır.
• 12 haftadan küçük bebeklerde alfa açısı 50°dereceye kadar normal sayılır.
• Tip II kalça saptanması halinde 1 ay sonra yeniden kalça ultrasonu yapılır.
• Tip I kalça oluşmuşsa sorun olmadığı kabul edilir.
• Tip II kalça konumu sürüyorsa ortopedi konsültasyonu istenir.
  Tip II a (fizyolojik immatür kalça <3 ay)
  Tip II b (patolojik immatür kalça >3 ay)
  Tip II c (kritik kalça)
  D (desantralize kalça)

Tip III ve tip IV kalçalar

• Tip III ve tip IV kalçalar,çıkık kalçalardır.
• Alfa ve beta açılarının ölçülmesinin anlamı yoktur.
• Çünkü bu açıların ölçümünde esas alınan asetabuluma ait referans noktaları ile çıkık femur başı ayrı planlarda bulunur.

Tedavi

• Tedavide amaç en kısa sürede kalça eklemini yerine oturtmak ve normal gelişimini sağlamaktır.
• Bu nedenle yaşamın ilk 2-3 ayı teşhis ve tedaviye başlamak için çok önemlidir.
• Tedavide, ilk 6 ayda pavlik bandajı uygulanır.
• İlk 6 ayda tedaviye yanıt alınamazsa cerrahi tedaviler uygulanır.
• Tedavide çift bez kullanılmasının yeri yoktur.

Kalça çıkığı muayenesi
Kalça çıkığı tedavi süreci