Elektrik Çarpması

Genel

Elektrik Çarpması   elek

  • Elektrik çarpması,elektrik akımının insan vücudundan geçmesi ile oluşan durumdur.
  • Bütün akımlar vücut toprağa bağlı olduğunda daha tehlikeli olmaktadır.

Klinik Bulgular

  • Kalp üzerine etkileri
    –       Sinüs taşikardisi
    –       Sinüs bradikardisi
    –       Atriyal taşikardi-fibrilasyon
    –       Ventriküler taşikardi-fibrilasyon
    –       Kalp blokları
    –       ST-T dalga değişiklikleri
    –       Hipertansiyon
    –       Myokard nekrozu
    –       Asistoli (kalbin durması)
  • Solunum sistemi üzerine etkileri
    –       Solunum arresti (solunumun durması)
  • Diğer organlar üzerine etkileri etkileri
    –       Şuur kaybı ya da şuur değişliklikleri
    –       Olayı hatırlamama(amnezi)
    –       Geçici motor paralizi,CK BB artışı
    –       Beyin ödemi
    –       Deride yanıklar
    –       Böbrek yetmezliği(myoglobinüri)
    –       Kompartman sendromu,CK,CK-MM,myoglobin artışı,kas rüptürü
    –       Sindirim sistemi kanaması
    –       Katarakt vb göz hasarları
    –       İşitme kaybı,kulak çınlaması
    –       Kişilik değişiklikleri,konuşma kaybı,şimşek çakması-gök gürültüsü fobisi

Elektriğin vücuda girdiği ve çıktığı noktalarda her zaman birer yara vardır.
Giriş yarası oldukça küçük ama çıkış yarası geniş ve derin olabilir.
Yaranın boyutu iç organ hasarları hakkında bilgi vermemektedir.

electric-shock1 elek es1 es ellek dangerous-electrical

Elektrik çarpması durumunda yapılması gerekenler

  • Sigortalar kapatılarak elektrik kesilir.
  • Sigortalar kapatılmadan yaralıya temas edilmemeli,akımın bulunduğu bölgeye yaklaşılmamalıdır.(kurtarıcının emniyeti)
  • Kuru tahta,plastik cisim,sopa,ip,deri kemer ya da kuru gazete yardımı ile yaralının elektrik ile ilişkisi kesilir ve bölgeden uzaklaştırılır.
  • İnsan  vücudu  iyi  bir  elektrik  iletkenidir. Çıplak elle çarpılmış kişiye dokunulmamalıdır.
  • Dokunmak için iletken cisimler kullanılmamalıdır.
  • Mümkünse lastik tabanlı ayakkabı giyilir, kuru bir lastik eldiven takılır.
  • Elektrik çarpan kişiye kalın lastik tabanlı ayakkabı yoksa dokunulmamalıdır.
  • Elektrik akımını iletmeyecek kuru bir cismin üzerine çıkılır.

electric  First-Aid-In-Case-Of-Electrical-shock

İlk yardım
ABCD Protokolü
–       Acil tıbbi yardım isteği (Tel:112)
–       Hızlı CPR (Kalp-akciğer canlandırılması)
–       Erken defibrilasyon (OED-otomatik external defibrilatör)
–       Elektif entübasyon
–       Spinal koruma ve immobilizasyon
–       Yanmış elbise, ayakkabı ve kemer çıkarılması

Elektrik ya da yıldırım çarpmasında resüsitasyon başarı oranı diğer sebeplerden oluşan kardiyak arrest vakalarından daha yüksektir.
Resüsitasyondan önce uzun bir zaman aralığı geçmiş olsa bile resüsitasyonun efektif olabilir,bu nedenle resüsitasyon süresi uzun tutulmalıdır

ELEKT    firttai first aid

Acil serviste tanı
Fiziksel bulgu olmaması hasarın ciddi olmadığını göstermez
–       12 derivasyonlu EKG
–       Monitörizasyon
–       Tam kan sayımı(CBC), kan grubu
–       Elektrolitler
–       BUN, Kreatinin, Karaciğer fonksiyon testleri
–       Koagülasyon testleri
–       AKG (arter kan gazları)
–       CK, CK-MB
–       İdrarda miyoglobin
–       Radyolojik görüntülemeler

Hastaneye yatırma kriterleri

  • Yüksek voltaj
  • Düşük voltaj ile
    –       Göğüs ve kafadan geçen akım
    –       Sistemik semptomlar
    –       Potansiyel nörovasküler hasar olabilecek ekstremite veya parmak hasarı
    –       Subkutan doku zedelenmesinin olduğu veya şüphelenildiği elektrotermal         yanıklar
    –       FM’de anormal bulgular
    –       Laboratuvar analizlerinde anormal bulgular
    –       EKG’de anormal bulgular
    –       Disritmi bulgusu veya şüphesi
    –       Kardiak, böbrek veya diğer bir medikal problem hikayesi
    –       İntihar amaçlı elektrik hasarı
    –       Hospitalizasyon gerektiren diğer hastalıklar

Taburcu etme kriterleri
–       110-220 V gibi düşük voltaja maruz kalan asemptomatik gözlem sonrası
–       Elektro termal yanık olmamalı
–       EKG normal olmalı
–       Miyoglobinüri olmamalı
–       6-8 saat sonra disritmi olmamalıdır.

Elektrik çarpmalarından korunmak için alınması gereken önlemler

    yaaal ey yyel  YAL Ç         Ayakkabı Seri N51824 Super izole ayakkabı, elektrikçi izole ayakkabısı, izole ayakkabılar ozon ışınlarına oldukça dayanımlı üstün yalıtkan izole ayakkabılardır_     ELDİV

  • Prizlere emniyet kapağı takılmalı,
  • Evde topraklı priz kullanılmalı,
  • Saç kurutucusu ve elektrikli ısıtıcılar banyo küvetinin ve lavabonun yakınlarına konulmamalı,
  • Islak ortamda elektrikli cihaz çalıştırılmamalı,
  • Banyoda saç kurutucusu kullanmamalı,
  • Yuvasından çıkmış, telleri açıkta kalmış prizleri tamir ettirilmeli,
  • Sigortalar kapatılmadan elektrikle ilgili hiçbir iş yapmamalı,
  • Evden uzun bir süre ayrı kalınacaksa sigortalar kapatılmalı,
  • Ekmek kızartma makinesi içinde sıkışan dilimler çatal, bıçak gibi nesnelerle kurcalanmamalı,
  • Sıcak ütü, kablosunun üstüne konulmamalı,
  • Elektrikle uğraşırken kalın lastik tabanlı ayakkabı kullanmalıdır.

İletken Maddeler
Elektrik akımını ileten maddelere iletken maddeler denir.
Altın, gümüş, bakır, demir, çinko, alüminyum, çivi, alüminyum folyo, tuzlu su, asitli su, sirke, insan vücudu iletken maddelerdir.

Yalıtkan Maddeler
Elektrik akımını iletemeyen maddelere yalıtkan maddeler denir.
Plastik,cam,tahta, hava, porselen,seramik, kauçuk,lastik, silgi, kâğıt, saf su, alkol, şekerli su, ebonit, mika, teflon,bakalit,yağ,asfalt,fiberglas,kuartz,parafin,amyant, pamuk,izolebant, kuru kumaş, kuru kağıt,kuru ağaç,elmas yalıtkan maddelerdir.

Vücutta oluşabilecek hasarların şiddetini etkileyen faktörler

Akım şiddeti (A)
Amper(A) ile ifade edilir.
Birim zamanda geçen elektrik yükü miktarını gösterir.
I=Q/t şeklinde hesaplanır.

Akım ise, iki nokta arasındaki potansiyeli farkı nedeniyle oluşur ve şiddeti
I= Volt/Direnç=V/R şeklinde hesaplanır.
Direnç artınca,amper azalır,dolayısıyla tehlike de azalır.

Amper
Güvenli akım değerleri
1mAmp ve altı Ağrısız şok,kas kontrolü kaybolmadığından obje bırakılır.
1-8mAmp 5mAmp zararsız maksimum değerdir.
Güvensiz akım değerleri
8-15 mAmp Ağrılı şok,kas kontrolü vardır.
15-20mAmp Ağrılı şok,kas kontrolü yoktur.
20-50mAmp Ağrılı ciddi kas spazmları,Solunum zorluğu
100-200mAmp Ventriküler fibrilasyon
>200mAmp Ciddi yanıklar ve ciddi kasılmalar
Genel kural : 50 mAmp öldürücü sınırdır.

Elektrik potansiyeli,Voltaj,Akım gerilimi (V)
Volt(V) ile ifade edilir.
Sıklıkla kullanılan 220V 50Hz
Sanayide 380V kullanılıyor.
Arabadaki radyo-müzik sistemleri12-24V’tur.Hayati tehlike yoktur.
>1000 V yüksek voltaj,<1000V düşük voltaj olarak kabul edilir.

Akım tipi (AC veya DC)
İki tip elektrik akımı vardır.
Doğru akım(DC): Pil,batarya,akü doğru akım(DC) kaynaklarıdır.30 V üstü doğru akım kaynakları tehlikelidir.
Alternatif akım(AC): Evde kullanılan elektrik akımı alternatif akım(AC)’dır.20 V üstü alternatif akım kaynakları tehlikelidir.
AC daha tehlikelidir.
100 mAmp AC ya da 250mAmp DA ventriküler fibrilasyon ve kardiak arreste yol açabilir.

Akımın dokulardan geçtiği süre
Süre uzadıkça risk artar.
Düşük voltajlı akımlar öldürücü olabilir.
220 V — Yüksek voltajda; kömürleşme,aşırı ısı yanıkları,derin doku hasarı oluşabilir.

Doku direnci
Elektrik akımına karşı dokular direnç gösterir.
En az direnci sinir dokusu gösterir.Bu nedenle en kolay hasar sinir dokusunda oluşur.
Daha sonra sırasıyla kan damarları,kas,cilt,tendon,yağ tabakası ve en son olarak kemik dokusu etkilenir.
Kemik dokusundaki hasarlar ciddi bir elektrik akımının gösterir.
kuru avuç :1Mega Ohm —- nemli avuç : 1200 Ohm

Akımın vücutta izlediği yol
Uyarı merkezleri (beyin sapı)
Kalp
Kol-bacak
Kol-kol (>%60)

Çevre şartları (su ile temas)

 

 

 

 

İleri Kardiyak Yaşam Desteği Kursu.Elektrik ve Yıldırım Çarpması(14 Ekim 2014)tkd.org.tr/cg/ikyd/?p=  elektrik
Günalp,Müge.Elektrik ve yıldırım Çarpmaları.(14 Ekim 2014)http://aciltip.medicine.ankara.edu.tr/acilveriler/egitim/D5_pdf/elektrikveyildirim.pdf
Arıcan,N.Elektrik akımına bağlı yaralanmalar.(14 Ekim 2014)www.itf.istanbul.edu.tr/adlitip/dersler/Elektrik_akimi.ppt