DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu)

• Toplumda %6-8 oranında görülür.
• DEHB beynin fonksiyonları ile ilgili bir bozukluktur.
• Bu çocuklarda yapısal (genetik) olarak kendini kontrol etme mekanizması çalışmamaktadır.
• Kontrol edilemezse %50-60 oranında kişilik bozukluğu gelişebilir,bu aşamadan sonra tedavi zorlaşmaktadır.
• Erken çocukluk döneminde fark edilip müdahale edilirse sosyal,eğitim, iş, ailevi hayatı etkilenmeyecek ya da az etkilenecektir.
• DEHB 3 ana belirti gösterir.
  1- Aşırı hareketlilik
  2- Dikkat Eksikliği
  3- Dürtüsellik

Aşırı hareketlilik (hiperaktivite)

• Yaşıtlarına göre daha fazla hareketlidirler,oturmak istemezler,oturduklarında eller ayaklar kıpır kıpırdır.
• Zıplamayı,tırmanmayı ve atlamayı çok severler.
• Dur,yapma sözlerinden anlamazlar.
• Çok konuşurlar,sık olarak lafa girerler.
• 3-6 yaş arası çocuklarda daha belirgindir.

Dikkat eksikliği

• Dikkat eksikliği,dikkat süresinin yaşına göre kısa olması,
• Özellikle okuma, yazma ve matematik alanlarında dikkatinin kolay ve çabuk bozulmasıdır.
• Öğrenmeye ilgisizlik,zorla ödev yapma
• Bahanelerle masadan kalkma,bir işi bitirmeden başka bir işe başlama vardır.
• Konuşulanı dinliyormuş görüntüsü verirler.
• Birkaç defa söyledikten sonra bir komutu yerine getirirler.
• Bir komut verildiğinde tamam denilir,ancak söylenen yapılmaz.
• Dersi takip etmezler, derste sıkılırlar,sınıfta huzuru bozacak konuşmalar, davranışlar gösterirler.
• Okuma ve yazma kaliteleri yaşıtlarından kötü olabilir.
• İyi öğrendiklerini çabuk unutabilirler.
• Sınavlarda dikkatsizce yapılan hatalar,çok iyi bildiği soruyu cevaplayamama görülür.
• Dağınıktırlar,kurallardan hoşlanmazlar,evde günlük yapmaları gereken konularda sorumluluk almak istemezler.
• Ancak sevdiği ve zevk aldığı konularda ise uzun süre ilgilenirler.

Dürtüsellik

• Dürtüsellik,sonunu düşünmeden eyleme geçmedir.
• Sosyal uyumu bozan en önemli belirtidir.
• Sabırsızlık,sırasını beklemekte zorluk yaşama ve kuralları dinlememe tipik özellikleridir.
• Kuralları sevmezler,kurallara karşı gelirler.
• Kendi düşüncelerine göre hareket ederler.
• Cesur davranırlar,özellikle davranışlar ve eylemler konusunda çok cesurdurlar.
• Dürtüselliği olan çocuklar ceza veya ödülden etkilenmezler,
• Yaşanan üzücü veya kötü bir olaydan ders çıkarmazlar.
• Sosyal ortama girdiklerinde çevresiyle uyum sorunu yaşarlar.
• Yuva ya da anasınıfındaki kurallardan rahatsız olurlar.
• Diğer çocuklarla beraber olunduğunda kuralları kendisi belirler,bazen kuralları bozar.
• Kendi isteklerinin yerine getirilmesi için çaba sarfeder,kavga çıkmasına neden olacak hareketler yapar.
• Şiddeti,şiddet içerikli görüntüleri,oyuncakları severler.

Tedavi

• Tanı ve tedavisi çocuk psikiyatrı tarafından yapılmalıdır.
• Gereksiz hekim değiştirilmemelidir.
• Tedaviye olabildiğince erken başlanmalıdır.
• Aile her şeydir.Aile psiko-eğitim almalıdır.
• Aile beklentileri açısından çok sabırlı olmalıdır.
• Tedaviye cevap çok kısa sürebildiği gibi yıllarca da sürebilir.
• Çocuğun aile yaşamını,çocuğun sosyal yaşamını bozacak bir dürtüsellik varsa, çevresine ve kendisine zarar verme ihtimali varsa,kural öğretilemiyorsa ilaç başlanılır.

Erken Teşhis

• Genellikle 7 yaş öncesi belirtilerini verir.
• 3 yaşında bazen 2 yaşında da ilk belirtiler görülebilir.
• Ortalama 2 yaşındaki bir çocuğa göre daha çok hareketli,durduramıyoruz, kendine zarar veriyor,yapma demekten anlamıyor,korkmuyorsa,cesurca hareket ediyorsa,çocuğun ve ailenin yaşam kalitesini bozuyorsa risk grubu olarak düşünülür.