Yabancı cisim aspirasyonunda yaklaşım
Yabancı cisim aspirasyonu bebeklerde ve çocuklarda hava yolunda kısmi veya tam tıkanmaya yol açabilir.

Bebeklerde hava yolunda tam tıkanma
Öksürük,nefes alma ve konuşmanın olmadığı,siyanozun(morarma) gözlendiği durumlarda hava yolunun tam tıkanıklığı düşünülür.

• Bilinç açık ise,dönüşümlü olarak sırta ve göğüse 5’er kez vuruş yapılır.
• Vuruşlar, sırtta skapulalar arasına,göğüste ise göğüs kemiğinin alt kısmından karnın üst kısmına doğru uygulanır.
• Sırta vuruşlar çok hafif olmayacak şekilde el topuğuyla(süpürür tarzda), göğüse vuruşlar iki parmakla yapılır.
• Her saniyede bir vuruş yapılır.
• Bu uygulamaya yabancı cisim çıkıncaya kadar veya bebeğin bilinci kapanana kadar devam edilir.
• Bebeklere organ hasarı riski nedeniyle kesinlikle Heimlich manevrası uygulanmaz.

• Bilinç kapalı ise, öncelikle ağız açılarak yabancı cisim aranır,yabancı cisim görülürse çıkarılır.
• Yabancı cisim çıkmamışsa,baş geri-çene yukarı manevrası ile hava yolu açılarak ağızdan ağza solutulur,
  eğer göğüs havalanmazsa yeniden pozisyon verilerek solutma işlemi tekrarlanır.
• Yine göğüs havalanmazsa sırta vuruş ve göğse vuruş manevraları ile yabancı cisim çıkartılma işlemine devam edilir.
• Bu işlemler yaklaşık 1 dakika sürer.
• Kurtarma işlemleri 1 dakikayı aşmasına rağmen halen bilinç kapalı ise 112 aranır.
• Eğer solutma ile göğüs havalanıyor ise,dolaşım kontrolü yapılır.
• Gerekirse KPR(kardiyopulmoner resüsitasyon) yapılır ya da bebeğin solunumu yeterli ise iyileşme pozisyonuna alınır.

Çocuklarda hava yolunda tam tıkanma

• Bilinç açık ise,sırta vuruş ve heimlich manevrası uygulanır.
• 5 kez sırt vuruşu ve 5 kez heimlich manevrası uygulamasına yabancı cisim çıkıncaya kadar devam edilir.
• Yabancı cisim çıkmış ve yeterli solunumu varsa hasta rahat bir pozisyona alınır.

• Bilinç kapalı ise ya da ilk yardım uygulamaları sırasında bilinç kapanırsa,dil çene kaldırma yöntemi ile ağız açılır.
• Ağız içinde yabancı cisim görülürse çıkartılır.
• Ağız içerisine körlemesine parmak sokulmaz.
• KPR(kardiyopulmoner resüsitasyon)’ye başlanır.
• Çocuğun solunumu yeterli ise iyileşme pozisyonuna alınır.

Heimlich manevrası

• Heimlich manevrası ile intratorasik basınç artırılarak,yapay öksürük yaratıp yabancı cisim çıkartılır.
• Her iki kol ile çocuğun arkasından sarılarak gövesi kavranır.
• Çocuğun boyuna göre diz üstü veya ayakta durulur.
• Bir el,başparmak içte kalacak şekilde yumruk yapılır.
• Yumruk yapılan elin başparmak tarafı göbek çukuru ve ksifoid çıkıntısının arasına yerleştirilir.
• Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır.
• Kuvvetli bir şekilde arkaya ve yukarıya doğru 5 kez basınç uygulanır ve yabancı cismin çıkışı gözlenir.
                                        

  Tıkanma yaşayan çocukta,
  5 kez sırt vuruşu ve 5 kez heimlich manevrası uygulamasına
  yabancı cisim çıkıncaya kadar devam edilir.

• Yabancı cisim çıkmışsa ve  solunumu varsa hasta rahat bir pozisyona alınır.
• Heimlich manevrası,1 yaş üstündeki çocuklara uygulanır.
• Bebeklerde,göğüs kafesi üst abdominal organları örtmediğinden ve bu durum iyatrojenik organ
  zedelenmesine(karaciğer hasarı) yol açacağından abdominal manevra bebeklerde uygulanmaz.

Bebeklerde ve çocuklarda kısmi tıkanma

• Öksürük,nefes alıp verme,konuşma  veya ses çıkarma durumunda kısmi hava yolu tıkanıklığı düşünülür.
• Spontan öksüren ve solunum çabası olan çocuğa müdahale edilmez.
• Bebeğin veya çocuğun kendi kendine nefes alması ve öksürmesi desteklenir.
• Yabancı cisim ağızda görünüyorsa ve alınabilecek yerde ise alınır.
• Yabancı cisim ilk seferde alınamamışsa,almak için ısrarlı olunulmaz,aksi taktirde cisim aşağıya kaçabilir.
• Yabancı cisim çıkmış ve yeterli solunum varsa bebek veya çocuk yan yatırılır ya da rahat bir pozisyona alınır.
• Yabancı cisim görülmüyor,öksürük yetersiz,sesi kısık ya da solunum sıkıntısı artmış,stridor gelişmiş,
  çocuk tepki vermemeye başlamışsa müdahale edilir,tam tıkanma durumundaki prensipler uygulanır.