Çocuklarda İşitme Taramaları ve İşitme Kayıpları
- İşitme kaybının görülme sıklığı 1000 canlı doğumda 3 oranındadır.
- İşitme kaybının geç fark edilmesi,konuşmanın gelişiminde 3-4 yıllık bir gecikme oluşturabilmektedir.
- Buna bağlı olarak bu çocuklar yaşıtlarına göre eğitim ve sosyal uyum açısından geri kalmaktadırlar.
İşitme taramalarında amaç işitme kayıplarını 3.aydan önce saptamaktır.
İşitme kaybı saptanan çocuklara 6 aydan önce gerekli müdahaleler yapılmalıdır.
- Hafif ve orta dereceli işitme kayıplarının aile tarafından fark edilmesi gözden kaçabilmektedir.
- Bu amaçla doğumdan sonra en kısa zamanda oto akustik emisyon testi (OAE) ile tarama yapılmalıdır.
- Doğumdan sonra kulak kanalında doğumsal atıklar olabileceğinden tarama testini iki günlük iken yapmak idealdir.
- İlk gün test yapılan testten bebeklerin kalma oranları yüksektir.
- Bu durumda test 15 gün sonra tekrarlanmalıdır.
- Genellikle bebek uyurken dış kulak yoluna yerleştirilen küçük bir prop ile iç kulağa özel bir ses gönderilir ve sese tepkisi ölçülür.
- Bu işlem bebeğe hiçbir zarar vermez, canını acıtmaz, öncesinde veya sonrasında herhangi bir ilaç kullanılmaz.
- Test birkaç dakikada biter.
oto akustik emisyon testi (OAE)
- 6 aya kadar duyan duymayan tüm bebekler agularlar ya da gığıldarlar.(ba-ba,de-de gibi)
- 6.aydan sonra duyan bebekler konuşurlar, duymayan bebekler ise susarlar.
- 6 aya kadar olan bebekler sese karşı hareketlerini azaltır, hareket ediyorsa sesi duyduğunda durur, dinleme davranımı gösterir.
- Yüksek seste gözlerinde kırpma ya da vücutta sıçrama şeklinde reaksiyon gösterirler.
- Ses kaynağını arar, başını çevirir, başını çeviremiyorsa gözleri ile ses kaynağına dönerler.
- 6 aylığa kadar olan dönemde bebeklerin seslere reaksiyonuna, gürültüde uyanıp uyanmadığına dikkat edilmelidir.
- 6ay-1 yaş döneminde bebeklerin çıkardığı seslerde artış olması gerekir.
- Özellikle ba-ba ma-ma de-de gibi iki ses kombinasyonlarını (gığıldama),bazı sözel komutları anlaması beklenir.
- 1 yaş civarında en az 1 kelimenin olması,
- 1,5-2 yaşa doğru konuşmanın artması, küçük cümlecikler,50-100 arası kelime söylemesi,
- Çağrıldığında gelmesi, yön tayini yapabilmesi beklenir.
- Bu reaksiyonları vermiyorsa işitme kaybından kuşkulanılır.
- Bebek 1 yaşında mutlaka ilk kelimesini söylemelidir.
- Eğer tarama testi sonucunda işitme ile ilgili şüpheli durum varsa ABR testi (işitsel beyin sapı cevabı) uygulanır.
- ABR testi ortalama yarım saat süren ve bebeğin seslere tepkisini ölçen bir kayıt cihazıdır.
- ABR testinde kafanın belirli bölgelerine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla işitme yolları ile ilgili daha ayrıntılı bilgi elde edilir.
- Elektrotlar bebeğin canını acıtmaz, testten sonra da kolayca çıkarılır.
- Test sırasında bebeğin hareketsiz durması gerektiğinden bazı hastanelerde genel anestezi altında yapılmaktadır.
- Yenidoğan yoğun bakım servislerinde özellikle 5 günden fazla kalan çocuklarda,
Düşük doğum ağırlığı olan bebeklerde,
Akciğerleri gelişmeden doğanlarda,
Oksijen problemi yaşayan bebeklerde mutlaka ABR testi yapılmalıdır. - ABR testinde, işitme sinirinden beyin sapına kadar uzanan bölgede, işitsel uyarana karşı elde edilen elektriksel aktivite kaydedilir.
- ABR testi,BERA testi olarak da adlandırılmaktadır.
- OAE (oto akustik emisyon testi) iç kulaktaki işitme hücrelerinin çalışıp çalışmadığını kontrol eden bir testtir.
- Bu iki test bir yerde birbirini tamamlayan testlerdir.
- İşitme kaybı saptandığında işitme cihazları kullanılmaya başlanılır.
- İşitme cihazlarının kullanma yaşı yoktur.
- İşitme kaybı saptandığında hemen kullanılmaya başlanılır.
- İşitme cihazları da gözlükler gibi derecelidir.
- İşitme kaybının birimi desibeldir.
- İşitme cihazları odyolog kontrolünde denenip test edilir.
- İşitme cihazlarına yanıt alınamayan durumlarda cerrahi olarak koklear implant (biyonik kulak) uygulanır.
- Dış ve orta kulaktaki sorunlar nedeni ile oluşan işitme kayıpları genellikle tedavi ile düzelirler.