Çocuklarda Böbrek İltihapları

Genel

Akut Glomerulonefrit 

  • Streptokok enfeksiyonundan sonra oluşan böbrek iltihabı tablosudur.
  • Genellikle bir üst solunum yolu infeksiyonundan 1-3 hafta  veya streptokoksik bir deri infeksiyonundan 2-6 hafta sonra olur.
  • Halk arasında beta mikrobu olarak adlandırılan A grubu beta-hemolitik streptokokların sadece bazı türleri böbrek iltihabı yapmaktadır.
  • Streptokok enfeksiyonları sonucu akut glomerulonefrit oluşma oranı %15’dir.
  • Akut glomerulonefrit en sık 6-10 yaşları arasındaki erkek çocuklarında görülür.
  • İki yaşından önce ve 40 yaşından sonra görülmesi nadirdir.

Belirtiler

  • Hematüri,
  • Ödem
  • Hipertansiyon klasik bulgulardır.

Kanlı İdrar (Hematüri) MAC HEM

  • Kanlı idrar (hematüri) en tipik bulgusudur.
  • Hastaların yarısından fazlası çay,et  yıkantı suyu ya da kola rengi idrar şikayetiyle başvururlar.
  • Hastaların bir kısmında idrar miktarında azalma,%10’nunda hiç idrar yapamama vardır.

Ödem AGN  AGN2

  • Hastaların %75-90’nında yüzde,göz kapaklarında ve bacaklarda (tibia kemiği üstünde ) şişlik oluşur.
  • Çocuklarda karın zarları arasında asit adı verilen sıvı birikimine bağlı şişlik bazen de anazarka adı verilen tüm vücutta şişlik görülebilir.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) high-blood-pressure-hypertension

  • Hastaların %75’inde hafif-orta derecede yüksek tansiyon oluşur.
  • Hipertansiyon özellikle hastalığın başlangıcında olur,idrar çıkışının artması ile giderek azalır.
  • Hastaların bir kısmında  istenmeyen,ölümcül olabilen pulmoner ödem,kalp yetmezliği,ensefalopati kliniği görülebilir.

Laboratuvar Bulguları

  • Hematüri (idrarda kan hücreleri olan eritrositlerin saptanması)
    Gözle görünen kanlı idrar görünümü 1-3 hafta,
    mikroskopik hematüri  6-12 ay, hatta 1-2 yıl sürebilir.
  • Proteinüri (idrar da protein varlığı)
    Hastaların hemen hemen hepsinde görülür.
    İdrarda protein çıkışı 24 saatte 2 gramın altındadır.
    %5-10 hastada 2 gramın üstündedir.
    Ancak idrarda protein çıkışı 2 gr’ı aşarsa farklı böbrek iltihapları düşünülebilir.
    Proteinüri 6 ay devam edebilir.
  • Deri ve boğaz kültürleri  %25 hastada pozitif bulunur.
  • ASO (antistreptolizin O) %80 hastada artmıştır.
    Streptokok enfeksiyonundan 10-14 gün sonra artar.
    4.haftada en yüksek düzeye çıkar,6 ayda normal düzeye gelir.
  • CRP negatif bulunur.
  • Sedimentasyon genellikle artmıştır.
    Sedimentasyon rutin izlemde en sık kullanılan kriterdir.
    3 ayda normalleşir.
  • C3(kompleman 3) %90 hastada düşük saptanır.
    2 ay içinde normale döner.
    C4 normal veya hafif düşüktür.
  • Tedavi gerektirmeyen hafif kansızlık (anemi) olabilir.
  • Hiperpotasemi (kanda potasyumun artması) görülebilir.
  • Akut böbrek yetmezliği eşlik ediyorsa böbrek fonksiyon testleri bozulur.
    Hiperfosfatemi,hiperürisemi,hiperpotasemi görülebilir.

Tedavi

  • Hastalar akut dönemde seyir ve komplikasyonlar açısından hastanede takip ve tedavi edilirler.
  • Çocukların %95’inde tam iyileşme görülür.
  • Nadiren böbrek yetmezliği gelişir.

Yatak istirahati

  • 1-2 hafta süre ile yatak istirahati önerilir.Ancak bu konuda hala tartışmalar  sürmektedir.
  • Makroskopik hematüri,hipertansiyon, ödem,öligüri kaybolduğunda yataktan kaldırılır.
  • Böbrek fonksiyonlarında bozulma,makroskopik hematüri yoksa okula gidebilir.

Sıvı ve Tuz alımının kısıtlanması

  • İdrar söktürücü ilaçlar verilebilir.(Furosemid 2mg/kg)
  • Hiperpotasemi durumunda potasyum alımı kısıtlanır,potasyum bağlayıcı ilaçlar kullanılabilir.

Antibiyotik Tedavisi

  • Prokain penisilin 10 gün süre ile günde bir tane IM ya da benzatin penisilin 1.200.000U tek doz IM uygulanır.
  • Alerjik vakalarda eritromisin grubu antibiyotikler ağızdan şurup ya da tablet formunda verilir. (Doz: 30-50mg/kg/gün)
  • Antibiyotik tedavisi hastalığın klinik gidişi üzerine etki etmemektedir.
  • Antibiyotikler, boğaz veya deride bulunan  enfeksiyonun bulaşmasını engellemek amacıyla verilmektedir.
  • Ayrıca koruyucu antibiyotik tedavisi gerekmemektedir.
  • Kardeşlere benzatil penisilin uygulanır.

Tartı takibi

  • Günde 1 veya 2 kez tartı kontrolü yapılır.
  • Hastanın tartı almaması ve günde 100-200gr kaybetmesi sağlanmaya çalışılır.

Hastalığın doğal seyri

  • İlk hafta içinde genellikle 3-5.gün diürez denilen idrar çıkışında artma olur.
  • 1.haftanın sonunda ödem azalır,tansiyon normal sınırlara gelir.
  • Makroskopik hematüri 2.hafta sonunda kaybolur.
  • Mikroskopik hematüri 1.yıl sonuna kadar sürebilir.
  • Proteinüri 6 ay devam edebilir.
  • C3 düzeyi: 4-6 hafta,en geç 8.haftada normale döner.