Atopik Dermatit | Dr.Bülent Aldemir

Atopik Dermatit (Atopik Ekzema)

İnfantil Dönem

2 yaşa kadar olan dönemdir.
Klinik bulgular 3-5.ay civarında başlar.
2 yaşına kadar hastaların %50’sinde bulgular kaybolabilir.
En önemli belirtisi kaşıntıdır.
Kaşıntı normal uyku düzenini bozabilir.
Bebekler sıklıkla kendi derilerini tırmalarlar.
Deri başlangıçta kuru ve kabadır.
Daha sonra eritematöz lezyonlar görülebilir.
Döküntü karekteristik olarak yanaklarda ve saçlı deride başlar.
Sıklıkla bacakların ekstansör yüzeylerine de yayılır.
Kıvrım bölgelerini tutabilir.
Gövde dahil diğer bölgelerde etkilenebilir.
Bez bölgesi genellikle tutulmaz.
Saçlı deri ve saçlardaki yaygın kuruluk önemli teşhis kriteridir.
Lezyonlar genellikle simetrik,kötü sınırlı,skuamlı küçük krutları olan eritimli plaklar şeklindedir.

Çocukluk Dönemi

2 yaşından pubertaya kadar olan dönemdir.
Bu dönemde lezyonlar fleksural alanlara yerleşir.
Antekubital ve popliteal fossa en sık etkilenen alandır.
Boyun,el ve ayak bilekleri fleksural bölgeleri ve inguinal kıvrımlarda etkilenir.
Lezyonlar kaşıntılı,kötü sınırlı,eritemli ve skuamlı plaklardır.

Erişkin dönemi

Pubertaya ulaştıktan sonra klinik bulgular yeniden yüz,boyun ve gövdeye yayılır.
Eritem,daha fazla skuam ve daha az eksudasyon vardır.
Deri kuruluğu ve likenifikasyon hala belirgindir.
Boyun çevresinde dalgalı,kahverengi maküler diskolorasyon vardır.(kirli boyun)

Tanı

Tedavi
1- Derinin bakımı,derinin nemlendirilmesi
2- Tetikleyici faktörlerden uzaklaşma
3- İlaç tedavisi

Derinin nemlendirilmesi

Banyo köpükleri,sabun,şampuan ve deterjanların aşırı kullanımı kuruluğu daha da artırır.
Ilık su ile yapılan 5-15 dakikalık banyolar stratum korneumu rehidrate eder.
Banyo sonrası 2-3 dakika içinde deriye yumuşatıcılar uygulanmalıdır.
Bu uygulamalar suyun buharlaşmasını önlemeye yöneliktir.
Nemlendirici banyo yağları deriyi daha da yumuşatmaktadır.
Bunlar banyo suyuna eklenebilir ya da duştan sonra ıslak deriye uygulanabilir.
Nemlendirici deriye günde 2-3 kez uygulanmalıdır.
Seramid ve psödoseramid içeren nemlendiriciler tercih edilebilir.

Tetikleyici faktörlerden uzaklaşma

Yakınmalara yol açabilen besin,hayvan,akar ve polen alerjenlerinden uzak durulur.
Terleme önlenmeye çalışılır,gerekirse klima kullanılır.
Yünlü,tüylü ve naylon giyeceklerden sakınılır,pamuklular tercih edilir.
Cildi tahriş edebilen deterjanlardan ve kimyasallardan kaçınılır.
Parfüm ve renkli sabunlar kullanılmamalı,
Çamaşırlar çok iyi durulanmalı,
Yumuşatıcılar kullanılmamalı,sıvı deterjanlar veya granül sabunlar tercih edilmelidir.
Emosyonel stresler azaltılmalıdır.

İlaçlar

Kortikosteroidler ilaç tedavisinde ilk seçenektir.
Düzelme görülene kadar orta potent bir kortikosteroid günde 1-3 kez uygulanabilir.
İnflamasyon geçince steroidler kesilir ve deri düzenli nemlendirilir.
İdame steroidlerin haftada iki gün kullanılması yeterlidir.
Steroidlerin merhem formları, krem formlarına tercih edilirler.
Merhem formları daha iyi penetre olmakta,daha iyi nemlendirmekte ve daha az yanmaya neden olmaktadır.
Steroidli topikal ilaçlar banyodan hemen sonra ve nemlendiricilerden önce kullanılmalıdır.
Lezyonların olmadığı kuru bölgelere uygulanmamalıdır.
Saçlı deri için losyon veya jel kullanımı daha uygundur.
Derinin ince alanlarında düşük potentli steroidler tercih edilmelidir.
Bilekler,antekubital ve popliteal fossalarda ve gövde lezyonlarında orta potent steroidler kullanılabilir.
Likenifikasyon olmadıkça potent steroidler kullanılmamlıdır.
Sistemik steroidler nadiren kullanılırlar.

Topikal kalsinörin inhibitörleri olan pimekrolimus ve takrolimus kullanılabilir.
Pimekrolimus %1 krem ve takrolimus %0.03 pomad kullanımı 2 yaş üstündeki çocuklarda onaylıdır.
Etkileri kortikosteroidler kadar güçlü değildir.
Bu nedenle hafif ve orta şiddette atopik dermatit tedavisinde daha etkilidirler.
Topikal steroid tedavisinin etkili olmadığı ya da yan etkilerinin oluştuğu durumlarda tercih edilmelidir.
Ayrıca ağır atopik dermatitlerde ya da alevlenme dönemlerinde steroidlerle beraber kullanılabilir.
Pimekrolimus veya takrolimus tedavisine belirtiler ortaya çıkar çıkmaz hemen başlanmalıdır.
Çünkü ilaç etkisini erken dönemde göstermekle beraber etkinin en üst düzeye çıkmasi ilk 3-5 gün içinde olmaktadır.
Kullanımın ilk 2-3 gününde deri bölgesinde kaşıntı ve yanma hissi olmakta ancak daha sonra kaybolmaktadır.
Lezyonlar tamamen bitene kadar günde iki kez kullanılabilir.
İnfeksiyon bulguları gösteren deride kullanılmamalıdır.
Antihistaminik içeren kremlerin tedavide yeri yoktur.
Kaşıntının giderilmesindeki etkileri çok zayıftır.
Oral H1 antihistaminikler kullanılabilir.
Antibiyotikler deride enfeksiyon oluştuğunda kullanılır.
Bunun dışında antibiyotiklerin yeri yoktur.

Topikal Kortikosteroidler
Zayıf etkili kortikosteroidler

Orta derecede etkili kortikosteroidler

Güçlü etkili kortikosteroidler

Çok güçlü etkili kortikosteroidler