Astım atağı tedavisi

Genel

Astım atağı  tedavisi

z    z1    z2

  • Astım atağı,astım belirtilerinin şiddetinde artış olmasıdır.
  • Ataklar 4 grupta değerlendirilir.
    1-Hafif
    2-Orta
    3-Ağır
    4-Solunum yetmezliği
  • Atak şiddetini belirleyen faktörler
    1- Oksijen satürasyonu (pulse oksimetri)
    2- Solunum sayısı
    3- Nabız
    4- Yardımcı solunum kaslarının kullanılması
    5- PEF (>5 yaş)
    6- Nefes darlığı derecesi
    7- Wheezing derecesi
    8- Bilinç durumu

Hafif astım atağı

  • Hasta yürüyebilir,yatabilir.
  • Ama yürürken nefes darlığı ortaya çıkar.
  • Konuşma normaldir.Cümleler kurarak konuşur.
  • Beslenmede bozulma yoktur.
  • Taşipne vardır,ancak belirgin olmayabilir.
  • Taşipne sınırı 1-5 yaş arasında 40/dk,6 yaş üstünde ise 30/dk olarak kabul edilir.
  • Sadece ekspiryum sonunda wheezing duyulur.
  • Siyanoz yoktur.
  • Subcostal,intercostal retraksiyonlar yoktur.
  • Hayatı tehdit eden astım bulgusu yoktur.
  • Nabız <100
  • PEF >%80
  • SaO2 >%95’dir.

Orta astım atağı

  • Konuşma veya beslenme sırasında nefes darlığı vardır.
  • Yatamazlar,oturmayı tercih ederler.
  • 2-3 kelime söyleyerek konuşur.
  • Huzursuzluk vardır.
  • Wheezing duyulur.
  • Taşipne vardır.
  • Siyanoz olabilir.
  • Subcostal,intercostal retraksiyonlar vardır.
  • Nabız 100-120/dk
  • PEF %60-80
  • SaO2 >%92’dır.

Ağır astım atağı

  • Dinlenirken,istirahatta da nefes darlığı olur.
  • Yatamazlar,öne doğru eğilmeyi(ortopne) tercih ederler.
  • Kesik kesik kelimelerle konuşur.Rahat konuşamazlar.
  • Uykuya eğilim vardır.
  • İnspiryum ve ekspiryumda wheezing duyulur.
  • Siyanoz vardır.
  • Şiddetli taşipne vardır.
  • Subcostal,intercostal retraksiyonlar vardır.
  • Nabız >120/dk
  • PEF <%60
  • SaO2 <%92’dır.

Tedavi
Hafif atak

  • Evde tedavi edilebilir.
  • Hızlı etkili beta 2 agonist genellikle yeterli olur.
    20 dakika ara ile 2-4 puf ya da 0.15mg/kg/doz salbutamol nebül uygulanır.
  • 1 saat sonra değerlendirilir.
  • Cevap alınmış ise hızlı etkili  beta 2 agonistlere 1-4 saat ara ile devam edilir.

Orta atak

  • Oksijen
  • Hızlı etkili beta 2 agonist 20 dakika ara ile 3 kez uygulanır.
  • Sistemik steroid(2-5 yaş 20mg/gün, >5 yaş 30-40mg/gün)
  • 1 saat sonra solunum sayısı,nabız,oksijen satürasyonu değerlendirilir.
  • Cevap alınmış ise hızlı etkili  beta 2 agonistlere 1-4 saat ara ile devam edilir.
  • 4 saat ara ile verilen bronkodilatörle klinik sabit ise evden takip edilir.
  • Oral steroide 3-5 gün daha devam edilir.
  • Cevap alınmazsa,nebulize ipratropyum bromid 0.25mg 6 saatte bir verilir.

 Ağır atak

  • Oksijen (maske veya nazal kanül)
  • Hızlı etkili beta 2 agonist 20 dakika ara ile 3 kez uygulanır.
  • Sistemik steroid(2-5 yaş 20mg/gün, >5 yaş 30-40mg/gün)
  • 1 saat sonra solunum sayısı,nabız,oksijen satürasyonu ve PEF değerlendirilir.
  • Cevap alınmazsa,nebulize ipratropyum bromid 0.25mg 6 saatte bir verilir.

Solunum yetmezliği

  • Yoğun bakımda izlenir.
  • Oksijen (maske veya nazal kanül)
  • Hızlı etkili beta 2 agonist 20 dakika ara ile 3 kez uygulanır.
  • İpratropyum bromid 0.25mg
  • Ipratropyum bromid ilk brokodilatör tedaviye iyi yanıt vermeyen ağır astım atağında,
    kısa etkili bronkodilatör ile karıştırılarak verilmelidir.
  • IV prednizolon 2-5 yaş( 20mg/gün, >5 yaş ise 30-40mg/gün)
  • Cevap alınmazsa;
  • IV salbutamol 15mcg/kg 10 dakikada sonra 1-5mcg/kg/g infüzyon (200mcg/ml olacak şekilde dilue edilmiş)
  • IV aminofilin 5mg/kg 20 dak’da yükleme ve sonra 1mg/kg/sa olacak şekilde infüzyonla sürdürülür.
  • Aminofilin çocuklarda hafif-orta akut astım tedavisinde önerilmemektedir.
  • 5 yaştan büyüklere IV magnesyum sulfat 20 dakikada 40mg/kg(max 2g)
  • Sinüzit,bakteriyel pnömoni düşünülüyorsa tedaviye antibiyotikler eklenir.

NOTLAR

  • Astım atağının tam iyileşmesi yavaş olmaktadır.
  • Solunum fonksiyonunun normale dönmesi günlerce sürebilir.
  • Tedaviye solunum fonksiyonları ve semptomları düzelene kadar devam edilmelidir.
  • Astım ataklarında sedasyon kontrendikedir.
  • Atak sırasında antihistaminikler verilmez.
  • Göğüs fizyoterapisinin tedavide yeri yoktur.

z4

 

Bakırtaş.A.Akut astım tedavisi.(2007)med.gazi.edu.tr/posts/dowload?id=21300(16 Mart 2015)
Çocuklarda astım tanı ve tedavisi.www.mersinsaglik.gov.tr/Download%5C312_81_27_3-%20ASTIM%20(16 Mart 2015)